Əyilmiş kladoniya (lat. Cladonia strepsilis) — fungi aləminin ascomycota şöbəsinin sinfinin dəstəsinin fəsiləsinin cinsinə aid göbələk növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Nəsli kəsilməyə həssas olanlar" kateqoriyasına aiddir – VU D2. Nadir növdür.
Əyilmiş kladoniya | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen:
Ranqsız:
Ranqsız:
Ranqsız:
Ranqsız:
Ranqsız:
Aləm:
Yarımaləm:
Şöbə:
Ranqsız:
Yarımşöbə:
Ranqsız:
Ranqsız:
Sinif:
Yarımsinif:
Dəstə:
Fəsilə:
Cins:
Növ:
Əyilmiş kladoniya
|
||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
||||||||||
|
Qısa morfoloji təsviri
Üfüqi tallomu diamteri 5–25 mm olan lövhəciklərdən ibarətdir. Lövhəciklərin üst səthi zeytuni –boz, alt tərəfi ağımtıldır. Sıx çim qatı əmələ gətirir. Podesiləri qısa, silindrik, hamar, uc hissəi qıf şəklində qalınlaşmışdır. Hündürlüyü 0,5-2,5 sm-dir. Podesilərin üzərində pulcuq formalı fillokladi çıxıntıları əmələ gəlir. Qəhvəyi rəngli apotesiləri podesiləri ucunda yerləşir. Tallom pulcuqları üzərində piknidilər yerləşir. Tallomun rəngi KOH əsirində dəyişmir, Ca (Clo)2 təsirində yaşı rəng alır, C6H4(NH2)2 təsirində saralır.
Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri
Yarpaq və pulcuq formalı talloma malikdir. Vegetativ çoxalması tallom hissələri, qeyri-cinsi çoxalması-piknokonidlər, cinsi çoxalması-sporlar, illik boy artımı 0,5-1 sm, quru daşlı yamaclarda, ot örtüyü pozulmuş boqır torpaqlarda bitir.
Yayılması
Talış (lerik, Velyaçula 1060 m., Xanagah, 1200 m kəndi ətrafında; Yardımlı, Kürəkçi, 1700 m., Odurakeran 1000 m.) Şəmkir rayonu (Çardağlı kəndinin ətrafı), Qəbələ rayonu (Savalan kəndi ətrafında, 750 m) quru daşlı yamaclarda, ot örtüyü pozulmuş bozqır torpaqlarda bitir.
Sayı və tendensiyası
Populyasiya az rast gəlinir.
Məhdudlaşdırıcı amillər
Bozqırların becərilməsi. Heyvanların sistemsiz otarılması və tapdalanmadır.
Mühafizə tədbirləri
Növün rast gəlmə yerini tam mühafizəyə almaq, populyasiyalar üzərində daimi nəzarət təşkil etmək, otarılmanın qarşısını almaq, yeni yayılma yerlərini axtarmaq lazımdır.
Faydalı xüsusiyətlər
Bitki örtüyünün genofondu baxımından əhəmiyyətlidir.