Beynəlxalq Hava Nəqliyyatı Assosiasiyası (ing. International Air Transport Association).

1945-ci ilin aprel ayında Havanada keçirilən 31 ölkənin 57 hava nəqliyyatı şirkətinin iştirak etdiyi Konfransda təsis olunmuşdur.

IATA hava nəqliyyatı sahəsində qeyri-hökumət təşkilatıdır. IATA-nın fikir və tövsiyələrini ICAO nəzərə alır və istifadə edir. IATA-nın üzvləri həqiqi (beynəlxalq hava daşımaları həyata keçirən istənilən kommersiya avia şirkətlər) və assosiasiya edilmiş (daxili hava daşımalarını həyata keçirən avia şirkətlər) üzvlərə bölünürlər.

IATA tarif və rüsumlara, sərnişinlərə ümumi xidmət standartlarına dair tövsiyələrin işlənib hazırlanması, daşıma sənədlərinin unifikasiyası və standartlaşdırılması kimi işlərlə məşğul olur. IATA-nın üzvü olan aviaşirkətlər arasında özünün xüsusi hesablama orqanı vasitəsilə maliyyə hesablamaları aparır.

IATA-nın idarəedici və işçi orqanları: Ümumi İclas, İcraiyyə Komitəsi, Daimi Komitələr, Katiblik, Daşımalar üzrə müvəqqəti regional konfranslar.

Mənzil-qərargahı Monrealda yerləşir.

MDB ölkələrinin bir çox iri avia şirkətləri IATA-nın üzvüdür. MDB-nin Dövlətlərarası Aviasiya Komitəsi, IATA ilə 1994-cü il 5 dekabr tarixli ikitərəfli sazişə əsasən əlaqələr yaratmışdır. Azərbaycan mart 1997-ci ildən etibarən IATA-nın üzvüdür.

Tarixi

IATA, 1919-cu ildə Niderlandın Haaqa şəhərində yaradılmış Beynəlxalq Hava Hərəkəti Assosiasiyasının (International Air Traffic Association) davamçısıdır. İlk əvvəllər IATA-nın işi texniki idi və sonradan o, həmin illərdə Çikaqo konvensiyasına refleksiya verilməsi və onun qəbul edilməsindən sonra beynəlxalq hökumət təşkilatı olaraq fəaliyyətə başlayan ICAO təşkilatına girişi təmin etdi. 1947-ci ildə keçirilən ilk Nəqliyyat Konfransı zamanı IATA-nın etirazsız olaraq 400 qərarı qəbul edildi. Aviasiya növbəti onilliklər boyunca sürətlə böyüdü və Beynəlxalq Hava Nəqliyyatı Assosiasiyasının (BHNA-nın) işi lazımi tərzdə genişləndi və 1978-ci ildə qiymət artımının baş verməsi səbəbilə Amerika Birləşmiş Ştatlarının dövlət nəzarətindən kənarlaşdırıldı.

IATA, böhranlar qarşısında strategik proqramların istifadəsi ilə “Aviasiya Sənayesinin Səsi” adı altında öz mövqeyini qorudu. Bütün bu faktiki təsirlərə baxmayaraq, IATA qanunverici hakimiyyət (güclər) olmadan fəaliyyət göstərən ticarət qrupudur.

Prioritetlər

  • Təhlükəsizlik. Təhlükəsizlik IATA üçün nömrə bir prioritetdir. Təhlükəsizlik üçün əsas vasitə isə IOSA (IATA Əməliyyat Təhlükəsizliyi Auditi) və onun davamçısı böyüdülmüş IOSA-dır. IOSA bir neçə ölkədə dövlət səviyyəsində fəaliyyət göstərir. 2012-ci ildə aviasiya sahəsi özünün ən təhlükəsiz ilini elan etdi və bu ildə hər 5 milyon uçuşa 1 qəza düşürdü. 2014-cü ildə IATA özünün yeni xüsusi panelini yaratdı və bunun sayəsində o, uçuşları real vaxt ərzində izləməni təmin etdi. Lakin bu sistemə cavab olaraq isə 8 Mart 2014-cü ildə Malayziya Hava Yolları Uçuş 370 təyyarəsinin yoxa çıxması hadisəsi baş verdi.
  • Mühafizə. Mühafizə məsələsi 2001-ci il sentyabrın 11-də baş vermiş hücumdan sonra daha da genişləndirildi və müxtəlif ölkələrin razılaşması ilə gələcəkdə sənayedə yeni “Buraxılış Məntəqəsi” anlayışının yaranmasına səbəb oldu. Bu yenilik isə risklərin qiymətləndirilməsinə və sərnişin fərqləndirməsinə (diferensiallaşmasına) əsaslanır.
  • Biznes sadələşdirilməsi. 2004-cü ildə biznes sadələşdirilməsi anlayışı yaradılmışdır. Bu təşəbbüs sərnişin səyahəti üçün bir neçə kritik konsepsiyanı təqdim etmişdir, elektron bilet və bar daxil olmaqla minik talonunun kodlaşdırılması buna daxildir.
  • Xidmətlər.

Beynəlxalq Hava Nəqliyyatı Assosiasiyası (BHNA) aviasiya üçün həlledici olan sahələr üzrə konsultasiya və təlim xidmətlərini təmin edir.

Səyahət Agentliyi Akkreditasiyası sadəcə səyahət mütəxəssisləri üçün uyğundur. Tam akkreditasiya (Akkreditasiya - səlahiyyətli orqan vasitəsi ilə konkret işləri yerinə yetirmək üçün uyğunluğun qiymətləndirilməsi orqanlarının səlahiyyətlərinin rəsmi tanınması prosedurudur) agentlərə IATA-nın üzvlüyündə olan havayollarının adından bilet satışına icazə verir.

Yük daşınması Agentliyi (Cargo Agency) də eyni proqramdır.

IATA həmçinin Hesabların Tərtibi və Tənzimlənməsi planlarını işə salır və bu hava yolları xərcini idarə edən maliyyə sistemi 300 milyard $-dır.

Və o bir neçə işgüzar intellektual nəşr və xidməti təmin edir.

Təlim, başlanğıc kursdan yüksək idarəetmə kursuna qədər bütünlüklə aviasiya aspektlərini əhatə edir.

Hazırda IATA-nın üzvləri sırasına 119 ölkədən 255 aviasiya şirkəti daxildir. IATA-nın əsas fəaliyyət istiqamətlərini uçuşların təhlükəsizliyi, normativ tələblərin, beynəlxalq rüsumların təyin olunması və treninqlərin keçirilməsi təşkil edir. Assosiasiyanın dünya üzrə 10 institutu var və bu təhsil ocaqlarında hər il minlərlə aviasiya mütəxəssisi yetişir.

IOSA

Uçuşların təhlükəsizliyi IATA üçün bir nömrəli prioritetdir. Uçuşların təhlükəsizliyinin təmin edilməsində əsas alət IATA Əməliyyat Təhlükəsizliyi Auditi (IATA Operational Safety Audit (IOSA) və onun sonrakı inkişaf etmiş versiyası Enhanced IOSA. Bir sıra ölkələr tərəfindən milli təhlükəsizlik tələbi olaraq IOSA yoxlaması həyata keçirilir. 2012-ci il aviasiya tarixində ən təhlükəsiz il olmuşdur. Qərb istehsalı olan təyyarələrdə aviasiya qəzalarının qlobal reytinqi 0,20 təşkil edib ki, bu da 5 milyon uçuşda 1 aviasiya qəzasına ekvivalentdir.

ISAGO

Yerüstü xidmət üçün analoji İOSA standartı mövcuddur — IATA-nın yerüstü xidmətin təhlükəsizliyi üzrə auditi (IATA Safety Audit for Ground Operations).

İATAnın üzvləri

Aviaşirkət Ölkə
1 JP   Sloveniya
2 A3   Yunanıstan
3 EI   İrlandiya
4 NG   Nigeriya
5 P5   Kolumbiya
6 SU   Rusiya
7 AR   Argentina
8   Ekvador
9 AM   Meksika
10 8U   Liviya
11 ZI   Fransa
12 AH   Əlcəzair
13 G9   BƏƏ
14 KC   Qazaxıstan
15 UU   Avstraliya
16 BT   Latviya
17 BP   Botsvana
18 2J   Burkina-Faso
19 SM   Misir
20 TY   Yeni Kaledoniya
21 AC   Kanada
22
CA   ÇXR
23 XK   Fransa
24 UX   İspaniya
25 Air France AF   Fransa
26 AI   Hindistan
27 IG   İtaliya
28 JS   Şimali Koreya
29 NX   Makao
30 MD   Madaqaskar
31 KM   Malta
32 MK   Mavriki
33 9U   Moldova
34 SW   Namibiya
35 NZ   Yeni Zelandiya
36 PX   Papua-Yeni Qvineya
37 YW   İspaniya
38 Air Serbia JU   Serbiya
39 HM   Seyşel adaları
40 VT   Fransa Polineziyası
41 TN   Fransa Polineziyası
42 TS   Kanada
43 RU   Rusiya
44 SB   Yeni Kaledoniya
45 4Z   Cənubi Afrika Respublikası
46 AS   ABŞ
47 AZ   İtaliya
48 NH   Yaponiya
49 4W   Nigeriya
50 UJ   Misir
51 AA   ABŞ
52 W3   Nigeriya
53 IZ   İsrail
54 OZ   Cənubi Koreya
55 5Y   ABŞ
56 KK   Türkiyə
57 AU   Argentina
58 OS   Avstriya
59 AV   Kolumbiya
60 О6   Braziliya
61 AZAL J2   Azərbaycan
62 AD   Braziliya
63 UP   Baham adaları
64 PG   Tailand
65 B2   Belarus
66 8H   Bolqarıstan
67 BG   Banqladeş
68 NT   İspaniya
69   Rumıniya
70 BV   İtaliya
71 BM   Böyük Britaniya
72 OB   Boliviya
73 TF   İsveç
74 BA   Böyük Britaniya
75 SN   Belçika
76 Bulgaria Air FB   Bolqarıstan
77 5C   İsrail
78 QC   Kamerun
79 JD   ÇXR
80 W8   Kanada
81 CV   Lüksemburq
82 BW   Trinidad və Tobaqo
83 V3   Rumıniya
84 CX   Honkonq
85 CI   ÇXR
86 CK   ÇXR
87 MU   ÇXR
88 CF   ÇXR
89 CZ   ÇXR
90 WX   İrlandiya
91 MN   Cənubi Afrika Respublikası
92 DE   Almaniya
93 CM   Panama
94 XC   Türkiyə
95 SS   Fransa
96 OU   Xorvatiya
97 CU   Kuba
98 Czech Airlines OK   Çexiya
99 Delta Air Lines DL   ABŞ
100 D0   Böyük Britaniya
101 ES*   Bəhreyn
102 Z6*   Ukrayna
103 KA   Honkonq
104 MS   Misir
105 LY   İsrail
106 EK   BƏƏ
107 ET   Efiopiya
108 Etihad Airways EY   BƏƏ
109 YU   Portuqaliya
110 QY   Almaniya
111 EW   Almaniya
112 BR   ÇXR
113 FX   ABŞ
114 FJ   Fici
115 AY   Finlandiya
116 BE   Böyük Britaniya
117 FZ   BƏƏ
118 FT   Misir
119 FH   Türkiyə
120 GA   İndoneziya
121 Georgian Airways A9   Gürcüstan
122 ST   Almaniya
123 GF   Bəhreyn
124 HR*   Almaniya
125 HU   ÇXR
126 HA   ABŞ
127 5K   Portuqaliya
128 HX   Honkonq
129 UO   Honkonq
130 IB   İspaniya
131 FI   İslandiya
132 7i   Kürasao
133 4O   Meksika
134 IR   İran
135 EP   İran
136 6H   İsrail
137 JL   Yaponiya
138 J9   Küveyt
139 9W   Hindistan
140 S2   Hindistan
141 B6   ABŞ
142 R5   İordaniya
143 5N   Rusiya
144 HO   ÇXR
145 KQ   Keniya
146 Y9   İran
147 KLM KL   Niderland
148 KE   Cənubi Koreya
149 KU   Küveyt
150 LR   Kosta-Rika
151 TM   Mozambik
152 LA   Çili
153 QV   Laos
154 JJ   Braziliya
155 4M   Argentina
156 M3   Braziliya
157 UC   Çili
158 М7   Meksika
159   Kolumbiya
160 XL   Ekvador
161 PZ   Paraqvay
162 LP   Peru
163 LI   Antiqua və Barbuda
164 GJ   ÇXR
165 LO   Polşa
166 8L   ÇXR
167 Lufthansa LH   Almaniya
168 LH   Almaniya
169 CL   Almaniya
170 LG   Lüksemburq
171 W5   İran
172 MH   Malayziya
173 AE   ÇXR
174 MP   Niderland
175 L6   Mavritaniya
176 ME   Livan
177 OM   Monqolustan
178 М4   İtaliya
179 Montenegro Airlines YM   Monteneqro
180 8M   Myanma
181 NE   Misir
182 2N   İsveç
183 NP   Misir
184 KZ   Yaponiya
185 N4   Rusiya
186 BJ   Tunis
187 BK   ÇXR
188 OA   Yunanıstan
189 WY   Oman
190 8Q   Türkiyə
191   Nigeriya
192 PK   Pakistan
193 PC   Türkiyə
194 NI   Portuqaliya
195 PR   Filippin
196 PW   Tanzaniya
197 PV   İsveçrə
198 QF   Avstraliya
199 Qatar Airways QR   Qətər
200 FV   Rusiya
201 AT   Mərakeş
202 BI   Bruney
203 RJ   İordaniya
204 WB   Ruanda
205 S7   Rusiya
206 SAA SA   Cənubi Afrika Respublikası
207 FA*   Cənubi Afrika Respublikası
208 4Q   Əfqanıstan
209 SK   İsveç
210 SP   Portuqaliya
211 S4   Portuqaliya
212 SV   Səudiyyə Ərəbistanı
213 S3   Venesuela
214 SC   ÇXR
215 FM   ÇXR
216 ZH   ÇXR
217 SQ   Sinqapur
218 SQ   Sinqapur
219 3U   ÇXR
220 Silk Way West Airlines ZP   Azərbaycan
221 MI   Sinqapur
222 H2   Çili
223 XZ   Cənubi Afrika Respublikası
224 UL   Şri-Lanka
225 XQ*   Türkiyə
226 PY   Surinam
227 LX   İsveçrə
228 RB   Suriya
229 DT   Anqola
230 TA   Salvador
231 T0   Peru
232 VR   Kabo-Verde
233 EQ   Ekvador
234 TP   Portuqaliya
235 TAROM RO   Rumıniya
236 SF   Əlcəzair
237 TG   Tailand
238 SL   Tailand
239 GS   ÇXR
240 3V   Belçika
241 GE   ÇXR
242 X3*   Almaniya
243 TU   Tunis
244 Turkish Airlines TK   Türkiyə
245 TW   Cənubi Koreya
246 PS   Ukrayna
247 United Airlines UA   ABŞ
248 5X   ABŞ
249 U6   Rusiya
250 UT   Rusiya
251 HY   Özbəkistan
252 VietJet Air VJ   Vyetnam
253 Vietnam Airlines VN   Vyetnam
254 VS   Böyük Britaniya
255 VA   Avstraliya
256 Y4*   Meksika
257 VI*   Rusiya
258 G3   Braziliya
259 VY   İspaniya
260 EB   İspaniya
261 WS   Kanada
262 WI   Portuqaliya
263 WF   Norveç
264 MF   ÇXR
265 IY   Yəmən
266 TJ   Tacikistan



Həmçinin bax

Xarici keçidlər

  • — Beynəlxalq Hava Nəqliyyatı Assosiasiyasının rəsmi saytı
Mənbə — ""

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023