Bahadur Hüseyn oğlu Tağıyev (13 mart 1934, Türkoba, Masallı rayonu7 yanvar 2020, Bakı) — Azərbaycanlı alim, fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, professor, Azərbaycan Respublikasının əməkdar elm xadimi, AMEA-nın həqiqi üzvü (2014), Milli Aviasiya Akademiyasının Ümumi və tətbiqi fizika kafedrasının müdiri.

Bahadur Tağıyev
Doğum tarixi 13 mart 1934(1934-03-13)
Doğum yeri
Vəfat tarixi 7 yanvar 2020(2020-01-07)(85 yaşında)
Vəfat yeri
Elm sahəsi fizika
Elmi dərəcəsi
Elmi adı
Mükafatları "Azərbaycan Respublikasının əməkdar elm xadimi" fəxri adı — 2018 Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı — 1988
"Şöhrət" ordeni — 2005 "Şərəf nişanı" ordeni — 1986 "Vladimir İliç Leninin anadan olmasının 100 illiyi münasibətilə" yubiley medalı — 1970 "Əmək veteranı" medalı

Həyatı

Bahadur Tağıyev 13 mart 1934-cü ildə Masallı rayonunun Türkoba kəndində anadan olmuşdur. 1956-cı ildə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji İnstitutunu fizika ixtisası üzrə bitirmişdir. O, 1965-ci ildə fizika üzrə fəlsəfə doktoru, 1978-ci ildə fizika üzrə elmlər doktoru elmi dərəcəsini, 1984-cü ildə isə professor elmi adını almış, 2001-ci ildə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü, 2014-cü ildə həqiqi üzvü seçilmişdir. Rusiya Elmlər Akademiyasının lümenessensiya şurasının üzvü olmuşdur.

Bahadur Tağıyev əmək fəaliyyətinə 1959-cu ildə başlayamışdır. O, AEA Fizika İnstitutunda aspirant, elmi işçi, laboratoriya müdiri işləmişdir. Sonralar isə bu institutun baş elmi işçisi olmuşdur. B.Tağıyev 1996–2009-cu illərdə Milli Aviasiya Akademiyasında əvəzçi professor olmuş, 2009-cu ildən isə burada Fizika kafedrasının müdiri və Elmi-tədqiqat Nəqliyyat və Aviakosmik Problemlər İnstitutunun (ETNAPİ) direktoru vəzifəsində işləmişdir.

Bahadur Tağıyev 7 yanvar 2020-ci ildə vəfat etmişdir.İkinci Fəxri xiyabanda dəfn olunmuşdur.

Elmi nəaliyyətləri

Alimin fəaliyyəti nəticəsində müxtəlif kristal quruluşu olan (zəncirvari, laylı, kubik və s.) elementar (selen) və mürəkkəb yarımkeçiricilərdə (GaSe, Ga2 Se3, EuGa2Se4, CaGa2 S4 və s.) 77300K temperatur intervalında, qüvvətli elektrik sahəsində (10–105 V/sm) elektrikkeçirmə mexanizminin yüksək daşıyıcıların injeksiyası və termoelektron ionlaşma ilə əlaqədar olması müəyyənləşdirilmişdir. Yüksək müqavimətli və enli zolaqlı yarımkeçiricilərdə injeksiya olunmuş yükdaşıyıcıların dərin tələlər tərəfindən tutulmaları ilə bağlı olan elektret və fotoelektret effekti aşkar edilmiş, bu effektlər əsasında müxtəlif çeviricilər hazırlanmış (mikrofon, seysmoqəbuledici və s.). Nadir torpaq elementləri ilə aktivləşdirilmiş CaGa2S4 tipli birləşmələr əsasında mexanizmi atomdaxili elektron keçidləri ilə bağlı olan sarı, mavi, yaşıl və qırmızı rəngli effektiv şüalanma alınmış, Bakı "Azərelektrik işıq" istehsalat birliyində həmin rənglərdə lümenessent lampaları istehsal olunmuşdur. Yapon alimləri ilə birlikdə dünyada ilk dəfə CaGa2S4:Eu2+ monokristallarında lazer alınmışdır.

Bahadur Hüseynov 1999–2001-ci illərdə Beynəlxalq İsveç Kral Akademiyasının qrantı, 2001–2003-cü illərdə Fransa-Azərbaycan qrantı, 2001–2003-cü illərdə NATO-CLG (Fransa-Rusiya-Azərbaycan), 2002–2004-cü illərdə NATO-CLG (Almaniya-Türkiyə-Azərbaycan-Gürcüstan), 2002–2003-cü illərdə NATO, 2003–2005-ci illərdə İNTAS və respublika (EİF) qrant layihələrinin qalibi olmuşdur.

Alim 300 məqalə, eləcə də 40-a yaxın müəllif şəhadətnaməsi və patentin müəllifidir. O, 28 fəlsəfə və 8 elmlər doktoru yetişdirmişdir.

Mükafatları

İstinadlar

  1. // (unspecified title).
  2. . nkpi.az (az.). AMEA Neft-Kimya Prosesləri İnstitutu. 26 mart 2016. 2021-04-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 yanvar 2020.
  3. . 2021-01-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-01-11.
  4. Lider TV. (az.). . 12.01.2020. 2023-07-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-01-13.
  5. . science.az. 3 aprel 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 13 yanvar 2020.
  6. (az.). e-qanun.az. 14 dekabr 2005. 2020-01-13 tarixində . İstifadə tarixi: 13 yanvar 2020.
  7. . science.gov.az (az.). Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası. 1 iyun 2018. 2021-04-23 tarixində . İstifadə tarixi: 13 yanvar 2020.
  8. (az.). e-qanun.az. 31 may 2018. 22 January 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 13 yanvar 2020.
Mənbə — ""

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023