Həzrət Ömərin soyundan gəldiyi rəvayət edilən ailə, fərdlərinin hamısı "Bürhanüddin" və ya "Bürhanül-millə vəd-din" ləqəbini aldığı üçün Bürhan ailəsi (Bürhanoğulları) adıyla məşhur olmuşdur.

Orta çağda Türkistanın ən önəmli elm və mədəniyyət mərkəzlərindən biri olan Buxara bəzi nüfuzlu ailələrin idarəsindəydi. Bürhan ailəsindən öncə İsmaili və Səffari sülalələrinin hökm sürdüyü şəhər daha sonra Məhbubilərin əlinə keçmişdir. Buxara və bütün Mavəraünnəhrdə Hənəfi məzhəbinin irəli gələnlərinə "sədr" deyilirdi. Hətta Buxarada "Sədr-i Cahan" və "Sədr-i Şəriət" ləqəbini daşıyanlar belə vardı. Bürhan ailəsi və digərləri sahib olduqları sərvət və mülk sayəsində iqtisadi cəhətdən da güclü idilər. Ailənin ilk rəisi xaric, digərləri qaynaqlarda "şəhid" ünvanıyla anılırdı ki, bu onların Qaraxanlilar və Qaraxıtaylar tərəfindən öldürüldüyü şəklində yozulur.

Ailənin ilk rəisi "Sədr-i Kəbir Nüman-i Sani (İkinci Əbu Hənifə)", "Bahrül-ulum", "Bürhanül-millə vəd-din" ünvan və ləqəbləriylə tanınan Əbdüləziz ibn Ömər bin Mazə daha öncə Mərvdə otururdu. 1102-ci ildə Mavəraünnəhrdə Qaraxanlı hakimiyətinə son verən Səlcuqluların Xorasan məliyi Səncər Mərvi ona mərkəz edərək bölgəni yenidən təşkilatlandırdıqdan sonra siyasi baxımdan təhlikəli gördüyü İmam Əbu İshaq İbrahim əs-Səffarıni Mərvə gətirdi; onu burada iqamətə məcbur etmək surətiylə bərtərəf edincə, Əbdüləziz bin Ömər bin Mazəni "Nüman-i Sani" ünvanıyla Buxara sədri təyin etdi və onu bacılarından biriylə evləndirdi. Səncər bu müdaxiləsiylə Qaraxanlı hökmdarları ilə üləma arasında əmələ gələn anlaşmazlığa da son vermiş oldu. Əbdüləziz bin Ömər böyük bir Hənəfi fəqihi idi. Çağdaşlarından Zəməhşəri onun üçün bir mədhiyə yazmış, böyük Hənəfi fiqh alimi Nəsəfi də onu İslam hüququnda adil şəxs kimi qəbul etmişdir. Əbdüləziz bin Ömər bin Mazə ehtimalən XII yüzilin ilk çərəyində vəfat etmişdir.

Əbdüləzizin yerinə oğlu Sədrüşşəhid Hüsaməddin Ömər keçdi və Sultan Səncərin Qaraxıtaylara yenildiyi Katvan savaşinda 9 sentyabr 1141-ci ildə öldürüldü. Bürhan ailəsi də Qaraxitaylara tabe oldu. Qaraxitayiar bu ailənin mənəvi nüfuz və hökmünü tanıdılar və onları Buxarada öz təmsilçiləri olaraq qəbul etdilər. Hüsaməddin Ömər Hənəfi fiqhinə dair bir çox əsərin müəllifi olub bəziləri bunlardır: "əl-Vakiatül-Hüsanüyyə", "Umdətül-fətava", "əl-Fətava1-kübra", "əl-Fətavaş-şuğra", "Şərhu Ədəbil-qazi".

Mavəraünnəhr 1215–1216-cı ildə Xərəzmşah Əlaəddin Məhəmməd tərəfindən zəbt edilincəyə qədər Qaraxitayların əlində qaldı. Ancaq Xərəzmşahın buradakı hakimiyəti çox uzun sürmədi və Buxara 1220-ci ildə Çingiz xana təslim olan ilk şəhərlərdən biri oldu.

Bu siyasi dəyişmələrə baxmayaraq Bürhan ailəsi dini hörmətini hər dönəmdə mühafizə etmişdir. Monqolların hər yeri ələ keçirdiyi sıralarda yalnızca dini elmlər və din alimləri inkişaf etmə imkanı tapa bilirdi. Muinülfuqəranın qeydinə görə Buxarada "Sədr-i Cahan" ünvanını daşıyan bu rəislər sarıqlı olduqları halda dərgahlarına taclılar sığınırdı. Bürhan ailəsi dini vəzifələri və elmləri ilə bərabər böyük sərvətə də sahib olduqları üçün beləsinə nüfuzluydular və adətən əmir kimiydilər.

Qaraxitaylar Sədrüşşəhid Hüsaməddin Ömərin yerinə qardaşı Tacülislam (Tacüddin) Əbülməkarim Əhməd bin Əbdüləzizi gətirdilər və dini hakimiyyətini təsdiq etdilər. Nizami-i Aruziyə görə Qarakitayların təyin etdiyi vali hər xüsusda sədrın təlimatına uymaq məcburiyyətində idi. Tacülislamın 1156–1163-cü illər arasında öldüyü təxmin edilir.

Tacülislam Əhmədə qardaşı oğlu Məhəmməd bin Ömər xələf oldu. Məhəmməd Buxarada doğulmuşdu və Qarluqlar Buxara üzərinə yürüdüklərində, 1158-ci ildə Buxara rəisiydi. Dövrin şairlərindən Məhəmməd bin Əli əs-Səmərqəndi Qarluqlar qarşısındakı bacarığından dolayı onu bir şeirində öymüşdür. Məhəmməd bin Ömər "Sədrüşşəhid", "Məlikül-üləma". "İmamüI-Harameyn" kimi ünvan və ləqəblərə sahibdi.

Məhəmməddən sonra sədr məqamına Bürhanəddin Mahmud bin Əhməd keçdi. Hənəfi fiqhinə dair bir çox əsərin müəllifi olan Mahmudun əsərlərindən bəziləri bunlardır: "əl-Muhitui-Bürhani", "Zahirətül-fətava", "Tətimmətül-fətava".

Bürhanəddin Mahmüda Əbdüləziz bin Məhəmməd bin Ömər xələf oldu. Əbdüləzizin 1196-cı ildə ölümündən sonra yerinə Ömər bin Məsud bin Əhməd keçdi. Ömər Avfinin müəllimi və Qərbi Qaraxanlı hökmdarları IV İbrahim və Osmanın çağdaşı olub onların adına şeirlər də yazmışdır. "Sədrül-kəbir", "Bürhanül-İslam", "Tacül-millə vəd-din" ünvan və ləqəblərinə sahib olan Ömər bu vəzifəsini 1206-cı ilə qədər sürdürdü.

Ömərdən sonra ailənin başına Məhəmməd bin Əhməd keçdi. "Bürhanəddin Sədr-i Cahan" ünvanını daşıyan Məhəmməd Qaraxitaylar adına xərac toplayaraq hakimiyətini sürdürdü. 1206-cı ildə həccə getdi. Məkkədə hacılara qarşı mənfi tövr və hərəkətlərindən dolayı ilgi görmədi. Çox kibirli olduğundan hacılar ona "Sədr-i Cəhənnəm" adını verdilər. Sədr Bürhanəddin Məhəmməd daha sonra Buxaraya geri döndü və orada bir müddət daha hənəfilərin rəis və xətibi oldu. Öncəki kimi böyük bir ehtişam içində yaşadı. Ondan 6000 fəqih maaş alırdı. Daha sonra Xarəzmşah Əlaəddin Məhəmməd onu rəislikdən çıxardı və Xarəzmə gətirtdi. Xarəzmşahm anası Tərkən xatun monqolların önündən qaçmaq məcburiyyətində qalınca Sədr Məhəmmədin qardaşı "İftixar-i Cahan" və oğulları Məlikül-İslam və Əzizül-İslam ilə birlikdə Amu-dərya (Cəyhun) çayına atdırdı (1220).

Məhəmməd bin Əhməddən sonra Məhəmməd bin Əbdüləziz 1220-ci ildə sədr məqamına keçdi. "Sədr-i Cahan Bürhanəddin". "Seyfül-millə vəddin", "İmamüI-Harameyn" ünvan və ləqəbləriylə anılırdı. Avfinin "Lübabul-əlbab"əsərini qələmə aldığı sıralarda 1221-ci ildə həyatda idi. Bunun xaricində həyatı haqqında bilgi yoxdur. "Tacliqa li-hilal" adlı bir əsəri vardır. Kitab-i Mollazadədəki şəcərəyə görə Bürhan ailəsinin son sədrı "Sədrüşşəhid", "Seyfəddin", "Məlikül-İslam", "Əbül-Məali" ünvan və ləqəbləriylə tanınan Əhməd bin Məhəmməd bin Əbdülazizdir (1221–1238). Əslən Buxaranın Tərab kəndinndən olan Mahmud Tərabi adlı bir sənətkar Buxarada monqollara və Buxara əyanlarına qarşı tamamilə xalqa dayalı bir üsyana başladı. Hənəfi fiqh alimi Şəmsəddin Mahmud bin Əhməd Məhbubi də bu üsyanı dəstəkləyirdi. Tərabi ətrafına toplanan böyük bir dəstə ilə Buxaraya daxil oldu. Sədrlərin rəisi ehtiyatlı davranaraq üsyana qarşı çıxmadı. Tərabi Buxarada hakimiyətini qüvvətləndirdikdən sonra Mavəraünnəhrin ən böyük dini rütbəsini daşıyan Bürhan ailəsindən Əhmədin yerinə Şəmsəddin əl-Mahbubini sədr olaraq təyin etdi (1238). Bundan sonra Bürhan ailəsi mənəvi və siyasi nüfuzunu itirdi. Əhməd Qaraxitaylardan dəstək alaraq Buxaraya təkrar hakim olmaq istədiysə də, istəyinə nail ola bilmədı. 1238-ci ildəki olaylardan sonra Buxarada sədr ünvanını daşıyanlara rastlanması isə Məhbubi sülaləsi sədrləri ilə ilgili olmalıdır. Çünkü Bürhan sülaləsinin yerinə keçən Məhbubi sülaləsi sədrlərində də Bürhan ailəsinə aid bilinən ünvan və ləqəblər görünür. Mahmud bin Əhməd əl-Məhbübi "Tacüş-şəria" deyə anılırkən atası Əhməd bin İbrahim "Sədrüş-şəria əl-Əvvəl", nəvəsi Übeydullah bin Məsud bin Mahmud da "Sədrüş-şəria əs-Sani" olaraq tanınmışdır.

Qaraxanlılar tərəfindən Buxara valiləri:

1. Bürhanəddin Əbdüləziz bin Ömər bin Mazə (1059–1106).
2. Bürhanəddin Ömər bin Əbdüləziz (1106–1141)
3. Bürhanəddin Əbülməkarim I Əhməd (1141–1165).
4. Bürhanəddin I Məhəmməd bin Ömər (1165–1170).
5. Bürhanəddin II Məhəmməd (1170–1178).
6. Bürhanəddin Əbdüləziz (1178–1185).
7. Seyfəddin II Əhməd Bürhan (1185–1190).
8. Bürhanəddin Məsud (1190).
9. Bürhanəddin Məhəmməd (1190–1206).