Böyük Bazar məscidi — Azərbaycanın Lənkəran şəhərində yerləşən məscid və tarix-memarlıq abidəsi. Məscid 1864-cü ildə Böyük bazar məhəlləsində tikilib.
| Böyük Bazar məscidi | |
|---|---|
 | |
| 38°44′57″ şm. e. 48°51′04″ ş. u. | |
| Ölkə |
 Azərbaycan
|
| Şəhər | Lənkəran |
| Yerləşir | Böyük bazar məhəlləsi |
| Tikilmə tarixi | 1864 |
| Vəziyyəti | stabil |
| İstinad nöm. | |
| Kateqoriya | Məscid |
| Əhəmiyyəti | Yerli əhəmiyyətli |
|
|
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Məscid, Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2 avqust 2001-ci ildə verdiyi 132 nömrəli qərar ilə yerli əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin siyahısına salınıb.
Haqqında
Böyük Bazar məscidi 1864-cü ildə Lənkəran şəhərində Böyük bazar məhəlləsində tikilib. Məscid Kərbəlayi Qulu, Kərbəlayi Ağaqulu, Hacı Mirağa və Böyük bazar məhəlləsində yaşayan camaatın topladığı vəsait hesabına tikilib. Adını isə yerləşdiyi məhəllədən alıb. Memarı Usta Hadı olub.
Azərbaycanda sovet işğalından sonra rəsmi olaraq 1928-ci ildən dinlə mübarizəyə başladılar. Həmin ilin dekabrında Azərbaycan KP MK-i bir çox məscid, kilsə və sinaqoqları maarifləndirici istiqamətlərdə istifadə üçün klubların balansına verdi. Əgər 1917-ci ildə Azərbaycanda 3.000 məscid var idisə 1927-ci ildə bu rəqəm 1.700, 1933-cü ildə isə 17 idi. Böyük Bazar məscidi də bağlanıb, binadan anbar, kitabxana və şəkil qalereyası kimi istifadə olunub. 1929-cu ilədək məscidin həyətində Kərbəlayi Hüseynin, general Hacı Mirabbas xan Talışinskinin, Kərimovların, Hacı Manafin, Hacı Ələsgərin və Hacı Ələsgərin adına olmaqla ümumi 6 təkyəsi olub. 1930-cu illərdə Hacıağa Əkbərovun təkyəsi xaric digər təkyələr, 1938-ci ildə isə məscidin azan vermək üçün olan güldəstəsi dağıdılıb. Məscidin binasında 1938-ci ildən 1980-ci ilə qədər çörək zavodu, 1980-ci ildən 1990-cı ilə qədər isə şəkil qalereyası yerləşib.
Azərbaycan müstəqilliyini yenidən bərpa etdikdən Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2 avqust 2001-ci ildə verdiyi 132 nömrəli qərar ilə isə məscid yerli əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin siyahısına salınıb. 1995-ci ildə yerli əhalinin təşəbbüsü ilə məscidin yanında 36 m hündürlüyündə minarə tikilib. Məsciddə Dövlət Komitəsindən qeydiyyatdan keçmiş dini icma fəaliyyət göstərir.
Memarlığı
Məscidin uzunluğu 31,5 metr, eni 12,7 isə metrdir. İnşasında meşə məmulatlarından və bişmiş kərpicdən istifadə olunub. Üstü isə kirəmitlə örtülüb. Sahəsi 500 kv. metr, tutumu 550 nəfərdir. Tavanı düzbucaqlı formadadır və 6 sütun üzərində dayanır. Məscid əsas və yardımçı binalardan ibarətdir.
Şəkilləri
-
Məscidin fasadının detalları -
Hacı Hacıağa Əkbərovun təkkəsi -
Hacı Hacıağa Əkbərovun təkkəsi
İstinadlar
- Həsənoğlu, Həşim. (PDF) (az.). Bakı: Nasir. 2015. 196.
- ↑ (PDF) (az.). Bakı: Dini Qurumlarla İş Üzrə Dövlət Komitəsi. 2015. 102.
- Mirhaşım Talışlı, Etibar Əhədov. (PDF) (az.). Baku: 3 saylı Bakı Mətbəəsi. 2017. 97. 2019-04-06 tarixində (PDF).
- . irs.gov.az. 2023-06-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-04-01.
- Arif Yunusov. (PDF). Bakı: Zaman. 2004. səh. 78. ISBN 9952-8052-0-9. 2023-07-05 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2022-12-14.
- Mistanlı, Aqşin. (az.). Bakı: Adiloğlu. 2020. 108. ISBN 978-9952-37-379-0.
- ↑ Mirhaşım Talışlı, Etibar Əhədov. (PDF) (az.). Baku: 3 saylı Bakı Mətbəəsi. 2017. 98. 2019-04-06 tarixində (PDF).
- . cenublu.az. 2022-05-11. 2023-06-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-04-01.
- (PDF) (az.). mct.gov.az. 2001-08-02. 2021-07-07 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2022-12-14.
- . irs.gov.az. 2023-06-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-04-01.
- Abdullayeva, S. . 525.az. 2013-10-01. İstifadə tarixi: 2024-04-01.
- (PDF) (az.). Bakı: Beynəlxalq Əlhuda. 2001. səh. 174. ISBN 964-8121-59-1. 2021-07-23 tarixində (PDF).
- . sirat.az. 2022-02-21. 2023-02-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-04-01.