Ayona (ing. Iona; şot.kelt I Chaluim Chille, ⓘ) — Böyük Britaniyanın tərkindəki Şotlandiyanın qərbində, ada. ərazisində yerləşir. Bərə vasitəsilə bağlanan təxminən 1 mil (1.6 km) uzaqda yerləşir. 2011-ci ilin əhali siyahıyaalmasına görə, adanın 177 nəfərlik bir əhalisi var. Adanın ölçüsü – 5,6 km × 1,6 km.
| Ayona | |
|---|---|
| ing. Iona şot.kelt I Chaluim Chille | |
 Adanın dənizdən görüşünüşü | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Sahəsi | 8,77 km² |
| Uzunluğu | 5,6 km |
| Eni | 1,6 km |
| Hündür nöqtəsi | 101 m |
| Əhalisi | 177 nəfər (2011-ci il) |
| Yerləşməsi | |
| 56°19′48″ şm. e. 06°24′40″ q. u. | |
| Ölkə |
 Böyük Britaniya
|
| Region | |
| Rayon |
|
| Arxipelaq |
|
|
|
|
|
|
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Etimologiya
Toponim gel dilindən tərcümədə "Müqəddəs Kolumbanın adası" deməkdir. Ada əsasən tikdirdiyi abbatlığa görə tanınır.
Tarix
563-cü ildə İrlandiya keşişi olan daha on iki din adamı ilə birlikdə adada bir monastır qurur. Bu, Şotlandiya və Şimali İngiltərədə yaşayan büdpərəstləri xristianlaşdırmaqda ilk addım idi. Tezliklə adanın xristian doktrinasını qoruyan bir yer olaraq məşhurluğu Avropanın hər tərəfinə yayılır. Buna görə də Ayona dini ziyarətlərin mərkəzinə çevrilir.
Monastırda xidmət göstərən adamlardan biri idi.
Orta əsrlərin ən yaxşı miniatür və ornamentlərinə malik əsərlərindən biri olan "" VIII əsrin axırlarında Ayonadakı monastırda hazırlanmışdır. 806-cı ildə Ayona bir vikinq dəstəsinin basqınına məruz qalmışdır.
Ada sadəcə əhəmmiyyətli dini mərkəz yox, eləcə də Dal Riada kralları və onların nəticələrinin dəfn edildiyi yer idi. Tarixi Şotlandiya kralları – Kennet mak Alpin, , , , və burada dəfn edilmişdir. Ayonanın 10 kilometr şimalındakı Staff adasında Fingal mağarası yerləşir.
1609-cu ildə adada imzalanmışdır. Müqavilənin şərtlərinə görə, dağlıq ərazilərdə yerləşən klanlar Şotlandiya kralı VI Yakova tabe oldular.
Qeydlər
- Burada büdpərəstlər şimal və şimal-şərqi Şotlandiyada yaşamış piktlər, eləcə də da yaşamış anqllar idi. Bu dövrdə Dal Riadanın sakinləri və Şotlandiyanın cənubundə və qərbindəki Böyük Britaniya krallıqları, eləcə də Lotian vilayətinin sakinləri xristianlığı qəbul etmişdilər.
Mənbə
İstinadlar
- Appendix 2: Population and households on Scotland's inhabited islands // (pdf). . 15 avqust 2013. 2019-07-27 tarixində . İstifadə tarixi: 17 fevral 2019.
- . səh. 67
- . səh. 80
Ədəbiyyat
- Christian, J & Stiller, C (2000), Iona Portrayed – The Island through Artists’ Eyes 1760–1960, The New Iona Press, Inverness, 96pp, numerous illustrations in B&W and colour, with list of artists.
- Dwelly, Edward (1911). Faclair Gàidhlig gu Beurla le Dealbhan/The Illustrated [Scottish] Gaelic- English Dictionary. Edinburgh. Birlinn. ISBN 1-874744-04-1.
- Fraser, James E. From Caledonia to Pictland: Scotland to 795. The New Edinburgh History of Scotland. 1. Edinburgh: Edinburgh University Press. 2009. ISBN 978-0-7486-1232-1.
- (1881) The History of the Western Highlands and Isles of Scotland 1493–1625. Edinburgh. Birlinn. 2008 reprint – originally published by Thomas D. Morrison. ISBN 1-904607-57-8.
- Haswell-Smith, Hamish. The Scottish Islands. Edinburq: Canongate. 2004. ISBN 978-1-84195-454-7.
- (2000). Last of the Free: A History of the Highlands and Islands of Scotland. Edinburgh. Mainstream. ISBN 1-84018-376-4
- (1775). . London: Chapman & Dodd. (1924 edition).
- Koch, John T. Celtic Culture: A Historical Encyclopedia. ABC-CLIO. 2006.
- Mac an Tàilleir, Iain. (PDF). Edinburgh: Scottish Parliament. 2003. səh. 67. 15 November 2014 tarixində (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 June 2012.
- Marsden, John (1995). The Illustrated Life of Columba. Edinburgh. Floris Books. ISBN 0-86315-211-2.
- Murray, W. H. (1966). The Hebrides. London. Heinemann.
- Ó Corráin, Donnchadh (1998) CELT.
- Watson, W. J., The History of the Celtic Place-names of Scotland. Reprinted with an introduction by Simon Taylor, Birlinn, Edinburgh, 2004. ISBN 1-84158-323-5.
- Woolf, Alex, From Pictland to Alba, 789–1070, The New Edinburgh History of Scotland, Edinburgh: Edinburgh University Press, 2007, ISBN 978-0-7486-1234-5
Xarici keçidlər
-
VikiSəyahətdə Iona haqqında səyahət məlumatları var. - — Mall və Ayona adalarının rəsmi saytı
- – isle-of-iona.net saytında.
- – iona.org.uk saytında.
- – Flickr.com saytında.
- – Pressandjournal.co.uk saytında.
