Anaksimen ya da Anaksimenes (yun. Ἀναξιμένης, təq. e.ə. 585, Milet – təq. e.ə. 525 və ya təq. , Milet) — qədim yunan filosofu, Milet məktəbinin üçüncü nümayəndəsi, Anaksimandrın tələbəsi.
Anaksimenes | |
---|---|
Ἀναξιμένης | |
Doğum tarixi | təq. e.ə. 585 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | təq. e.ə. 525 və ya təq. |
Vəfat yeri | |
Dövr | Antik |
İstiqaməti | Sokrataqədərki fəlsəfə, Milet məktəbi |
Əsas maraqları | fəlsəfə |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Fəlsəfəsi
Anaksimen ”havanı” ilk ünsür saymış və hər şeyin ondan yaranmasını iddia etmişdir. Başqa şeylər isə havanın qatlaşması və seyrəkləşməsindən əmələ gəlmişdir. Onun iddiasına görə, hava seyrəkləşdikcə oda, qatlaşdıqca bərk maddə və mayelərə çevrilir. O həmçinin qeyd etmişdir ki, bunun nəticəsində hər şey müxtəlif formalar alır.
Anaksimenə görə hər şeyin başlanğıcı qeyri-məhdud havadır. Dünyada nə varsa, nə olubsa, gələcəkdə nə olacaqsa hətta tanrılar və ilahi şeylər də havadan yaranmışdır.
Fales kimi Anaksimenes də yeri yastı şəkildə təsəvvür edirdi. O qeyd edirdi ki, yer havada üzür, həm də o həyatverici rol oynayır. Ruhlar havanın nəfəsi və onun əsməsidir. Həm də hava ruhları səmada planetləri saxladığı kimi saxlayır. Anaksimenes planetlərin yerə yaxınlıq məsafəsini də düzgün təyin etmişdir. O deyirdi ki, yerə ən yaxın olan planet aydır, ondan sonra isə günəş gəlir. Ən uzaqda olanlar isə ulduzlardır
Mənbə
- Aydın Əlizadə. (PDF). 3 saylı Bakı Mətbəəsi ASC. 2016. s. 34. ISBN 5-89968-061-X. 2016 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2016-08-16. ("Fəlsəfəsi" bölümü)
Ədəbiyyat
- Aydın Əlizadə. (PDF). 3 saylı Bakı Mətbəəsi ASC. 2016. s. 34. ISBN 5-89968-061-X. 2016 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2016-08-16.
- , т. 1. — М.: Наука, 1989. — С. 129—135.
- Лосев А. Ф. История античной эстетики. Ранняя классика. — М.: Ладомир, 1994. — С. 312—317.
- Таннери П. Первые шаги древнегреческой науки. — СПб., 1902.
- Томсон Дж. Исследования по истории древнегреческого общества, т. 2. Первые философы. Пер. с англ. — М.: 1959. — С. 153—154.
- Трубецкой С. Н. Курс истории древней философии. — М.: Русский двор, 1997.
- Bicknell P. J. Anaximenes’ Astronomy // Acta Classica. — 1969. — Vol. 12. — P. 53-85.
- Graham D. W. Explaining the Cosmos: the Ionian Tradition of Scientific Philosophy. — Princeton, NJ: Princeton University Press, 2006.
- Graham D. W. A New Look at Anaximenes // History of Philosophy Quarterly. — 2003. — Vol. 20(1). — P. 1—20.
- White S. A. Milesian Measures: Time, Space, and Matter // In: P. Curd and D. Graham (Eds.), Oxford Handbook to Presocratic Philosophy. — Oxford: Oxford University Press, 2008. — P. 89—133.
Həmçinin bax
İstinadlar
- ↑ (ing.). 2002.
- ↑ . S. 21.
- Guthrie, W.K.C. [ölü keçid] A History of Greek Philosophy. Cambridge: Cambridge University Press, 1962, pp. 124-126.
- Fairbanks A. . London, K. Paul, Trench, Trübner, 1898, p. 20.