Torpaqşünaslıq və Aqrokimya İnstitutu 1945-ci ildə keçmiş SSRİ EA Azərbaycan filialının Torpaqşünaslıq sektoru əsasında yaradılmışdır.

İnstituta aşağıda adları çəkilən görkəmli alimlər rəhbərlik etmişlər:

• prof. V. R. Smirnov-Loqinov;
• akad. C . M. Hüseynov, V. R. Volobuyev;
• EA-nın müxbir üzvləri: S. Ə. Əliyev, M. M. Salayev;
• akad. Q. Ş. Məmmədov;
• akad. M. P. Babayev.

İnstitutda bir neçə elmi məktəb yaradılmışdır:

1. akad. H. Ə. Əliyev — torpaqların coğrafiyası, ekologiyası;
2. V. R. Volobuyev — torpaqların meliorasiyası və energetikası;
3. C. M. Hüseynov- aqrokimya; M. M. Salayev — torpaqların genezisi, diaqnostikası;
4. Q. Ş. Məmmədovun rəhbərliyi altında elmi istiqamətlər — torpaqların aqroekologiyası və ekoloji monitorinqi sahələrində mühüm nəticələr əldə edilmişdir.
5. M. R. Babayev tərəfindən antropogen torpaq əmələgəlmə prosesi-nin elmi-nəzəri əsasları işlənilmişdir
6. Ə. G. Quliyev-torpaqların təkrar şorlaşmasına qarşı tədbirlər, meliorasiiyası, rekultivasiyası,

• Torpaqların genezisi, Beynəlxalq standartlara uyğun müasir nomenklaturası, təsnifatı, suvarılan torpaqlara antropogen təsirin nəzəri əsaslarının işlənməsi və torpaqların deqradasiyası;
• Torpaq proseslərinin idarə olunmasının elmi əsasları;
• Azərbaycanda Dövlət torpaq kadastrının elmi əsaslarla aparılması, torpaqların ekoloji münbitlik modelləri əsasında rayonlaşdırılması və Respublikada keçirilən torpaq islahatının elmi təhlili;
• Torpaqların mineraloji tərkibinin, bioloji fəallığının, humusluq vəziyyətinin tədqiqi və münbitliyin bərpasının ekoloji və aqrokimyəviəsasları;
• Aqrokimyanın ekoloji problemləri;
• Torpaqların aqrofiziki, optik və istilik xassələri bankının tərtibi;
• Respublika torpaqları üçün avtomatlaşdırılmış informasiya sisteminin yaradılması, aqroekoloji sistemin əsas göstəricilərinin müqayisəli təhlili və Azərbaycan torpaqlarının elektron xəritələrinin tərtibi;
• Respublika torpaqlarının meliorativ səciyyəsi, duzluluq dərəcəsi və kənd təsərrüfatı bitkilərinin məhsuldarlığı arasında əlaqənin tədqiqi.

• Torpaqların genezisi, coğrafiyası və kartoqrafiyası laboratoriyası;
• Torpaq örtüyünün strukturası laboratoriyası;
• Torpaqların aqroekologiyası və bonitirovkası laboratoriyası;
• Torpaqların mineralogiyası və kimyası laboratoriyası;
• Torpaqların biologiyası laboratoriyası;
• Torpaq coğrafi informasiya sistemləri laboratoriyası;
• Torpaq fizikası laboratoriyası;
• Torpaq meliorasiyası laboratoriyası;
• Torpaqların rekultivasiyası laboratoriyası;
• Mineral gübrələr laboratoriyası;
• Mikroelementlər və mikrogübrələr laboratoriyası;
• Üzvü gübrələr laboratoriyası;
• Torpaq proseslərinin dinamikası laboratoriyası;
• Torpaq-aqrokimyəvi tədqiqatlar və kütləvi analizlər laboratoriyası;
• Ucar Dayaq Məntəqəsi.