Bir çox ölkələr Avro 2020-ni keçirməkdə maraqları olduğunu bildirdiyi ərəfələrdə UEFA prezidenti Mişel Platini 30 iyun 2012-ci ildə – Avro 2012 finalından bir gün öncə mətbuat konfransında önəmli bir təklifini irəli sürmüşdü. Belə ki, o turniri yalnız bir ölkədə keçirmək yerinə, qitənin 12–13 şəhərində keçirilə biləcəyini demişdi. Həmin vaxt, UEFA buna oxşar bir sistemi 17 yaşlılar arasında Avropa Çempionatının elit raundunda tətbiq edirdi.

Format qərarı

6 dekabr 2012-ci ildə çempionatın 60 illiyi ilə əlaqədar olaraq UEFA turnirin müxtəlif ölkə və şəhərlərdə keçiriləcəyini bildirir. Avropada bu qərar birmənalı qarşılanmır və çoxlu tənqid ilə qarşılanır. Tənqidçilərin çoxu bu qərarın həmin vaxt Avropada olan iqtisadi böhranla əlaqələndirir. Mişel Platini isə, jurnalistlərlə göruşdə turnirin ev sahibliyi üçün təkcə Türkiyənin ciddi bir təklif verdiyini qeyd edir.

Təklif edilən məkanlar

Seçilən stadionlar

London istisna olmaqla digər bütün şəhərlər üç qrup mərhələsi və bir 1/8 və ya 1/4 Final matçına ev sahibliyi etdi. Oyunların bölüşülməsi aşağıdakı kimidir:

• Qrup mərhələsi, 1/8 Final, yarı final və final matçı: London (İngiltərə)
• Qrup mərhələsi və 1/4 Final: Münhen (Almaniya), Bakı (Azərbaycan), Sankt-Peterburq (Rusiya), Roma (İtaliya)
• Qrup mərhələsi və 1/8 Final: Kopenhagen (Danimarka), Buxarest (Rumıniya), Amsterdam (Niderland), Sankt-Peterburq (Rusiya), Sevilya (İspaniya), Budapeşt (Macarıstan), Qlazqo (Şotlandiya)

Şəhərlərin hansı qrupların matçlarına ev sahibliyi edəcəyi 7 dekabr 2017-ci ildə müəyyənləşir. Həm iştirakçı həm də ev sahibi olan komandalar ən azı 2 oyunu öz ölkəsində oynayır:

• A qrupu: Roma (İtaliya) və Bakı (Azərbaycan)
• B qrupu: Sankt-Peterburq (Rusiya) və Kopenhagen (Danimarka)
• C qrupu: Amsterdam (Niderland) və Buxarest (Rumıniya)
• D qrupu: London (İngiltərə) və Qlazqo (Şotlandiya)
• E qrupu: Sankt-Peterburq (Rusiya) , Sevilya (İspaniya)
• F qrupu: Münhen (Almaniya) və Budapeşt (Macarıstan)

Turnirin final mərhələsində heç bir komanda birbaşa oynamaq hüququ qazanmır. 55 milli komandanın hamısı təsnifat mərhələsində Avro 2020-də oynamaq üçün mübarizə aparırdı.

Turnirin seçmə mərhələsinin püşkü 2 dekabr 2018-ci ildə Dublin Konqres Mərkəzində atılır.

Təsnifat mərhələsinin oyunları 2018 FİFA Dünya Kubokundan sonra – sentyabr ayında başlayacağı planlaşdırılsada, seçmə mərhələ oyunları 2019-cu ilin martında başlayır. Turnirin seçim formatı 2016-cı ildəkindən azacıq fərqlənirdi. Ənənəvi olaraq 55 komandadan 24-ü final mərhələsində iştirak haqqı qazanacaqdı, lakin ötən seçmə mərhələlərdən fərqli olaraq onların 20-si buradan qatıla bilərdi. Yerdə qalan 4 yerin sahibi sonradan müəyyənləşəcəkdi. Kosovonun 2016-cı ilin mayında üzvlüyü UEFA-da qəbul edildikdən sonra seçmə mərhələnin formatı daha da dəqiqləşir. Belə ki, UEFA Millətlər Liqasının bitməsindən sonra, 10 qrupun olduğu və hər qrupdan ilk iki komandanın turnirin final mərhələsində oynama imkanı qazanacağı dəqiqləşir. Seçmə mərhələnin matçları 2019-cu ilin mart, iyun, sentyabr, oktyabr və noyabr aylarında oynanılır.

UEFA Milli komandalara, UEFA Millətlər Liqası vasitəsilə də turnirdə iştirak etmə şansı verir. Belə ki, hər diviziyadan seçmə mərhələdən turnirə qatıla bilməyən bir milli komanda bu şansdan yararlana bilər. Əvvəlcə diviziyanın özündə play-off matçları oynanılmalıdır. Diviziyaların daxilindəki 4 qrupun liderləri öz aralarında oynayaraq qalibi müəyyənləşdirməlidirlər. Bu oyunların 2020-ci ilin martında oynanılması planlaşdırlırdı. Oyunlar 2 yarımfinal və final matçından ibarətdir.

İştirakçı Komandalar

Hal-hazırda iştirakı dəqiqləşən 20 komandanın 17-si Avro 2016-da da iştirak etmişdi. Onların arasında Belçika və İtaliya milliləri seçmə mərhələdə bütün matçlarını qələbə ilə başa vuraraq fərqlənirlər. Son Avropa çempionu Portuqaliya və son dünya çempionu Fransa milliləri də iştirakçılar arasındadır. Finlandiya və Şimali Makedoniya milliləri tarixində ilk dəfə Avropa Çempionatında iştirak edəcək. Köhnə çempionlardan yalnız Yunanıstan millisi turnirdə iştirak edə bilməyəcək. Onlar ardıcıl 2-ci dəfədir ki Avropa Çempionatında iştirak etməyəcəklər.

Turnirə ev sahibliyi edəcək 12 ölkədən doqquzunun milli komandası turnirdə iştirak hüququ əldə edir.

2019-cu ilin dekabr ayından Çindən başlayaraq yayılan CoVID-19 virusunun Avropada yayılması futboldan da yan keçmədi. Mart ayından başlayaraq Avropa ölkələrinin daxili futbol çempionatlarının, o cümlədən Çempionlar Liqası və Avropa Liqasını oyunlarının təxirə salınması UEFA Avro 2020-nin də təxirə salınmasını gündəmə gətirdi. Bu məqsədlə 17 mart 2020-ci ildə UEFA-nın iclası keçirildi. Pandemiyanın yayılmasının qarşısının alınması və ölkə çempionatlarının yekunlaşdırılmasına şərait yaratmaq üçün çempionat 2021-ci ilə qədər təxirə salındı. Çempionatdan əlavə, çempionatın martda keçirilməsi nəzərdə tutulan pley-off matçları da qeyri-müəyyən müddətə qədər təxirə salındı.

Turnirin final hissəsində Avropanın 24 milli komandası iştirak edir. Bu komandalar hər birində dörd komanda olmaqla altı qrupa bölünür.

"Pley-off"a (1/8 final) qruplarda birinci və ikinci yeri tutmuş komandalar, eləcə də öz qruplarında üçüncü yeri tutanlar sırasından dörd ən yaxşı komanda yüksəlir. Bu mərhələdən başlayaraq məğlub olan komandalar turniri tərk edir.

Final turnirinin oyun qrafiki

Qrup mərhələsi

Çərşənbə axşamı, 22 iyun

D qrupu: Çex Respublikası — İngiltərə (23:00, London), D qrupu: Xorvatiya — Şotlandiya (23:00, Qlazqo)

Çərşənbə, 23 iyun

E qrupu: Slovakiya — İspaniya (20:00, Bilbao), E qrupu: İsveç — Polşa (20:00, Dublin), F qrupu: Almaniya — Macarıstan (23:00, Münhen), F qrupu: Portuqaliya — Fransa (23:00, Budapeşt)

Qeyd: Hər qrupda ilk iki yeri tutan komanda və üçüncü yeri tutanlar arasında dörd ən yüksək göstəricisi olan komanda növbəti mərhələyə keçir. Oyunların başlama saatları Bakı vaxtı ilə göstərilib İstirahət günləri: 24 və 25 iyun

1/8 final mərhələsi

Şənbə, 26 iyun

1: A qrupunun 2-cisi — B qrupunun 2-cisi (20:00, Amsterdam)

2: A qrupunun 1-cisi — C qrupunun 2-cisi (23:00, London)

Bazar günü, iyun 27

3: C qrupunun 1-cisi — D/E/F qrupunun 3-cüsü (20:00, Budapeşt)

4: B qrupunun 1-cisi — A/D/E/F qrupunun 3-cüsü (23:00, Bilbao)

Bazar ertəsi, 28 iyun

5: D qrupunun 2-cisi — E qrupunun 2-cisi (20:00, Kopenhagen)

6: F qrupunun 1-cisi — A/B/C qrupunun 3-cüsü (23:00, Buxarest)

Çərşənbə axşamı, 29 iyun

7: D qrupunun 1-cisi — F qrupunun 2-cisi (20:00, Dublin)

8: E qrupunun 1-cisi — A/B/C/D qrupunun 3-cüsü (23:00, Qlazqo)

İstirahət günləri: 30 iyun və 1 iyul

1/4 final mərhələsi

Cümə günü, 2 iyul

1-ci 1/4 final: 6-cı cütün qalibi — 5-ci cütün qalibi (20:00, Sankt Peterburq)

2-ci 1/4 final: 4-cü cütün qalibi — 2-ci cütün qalibi (23:00, Münhen)

Şənbə, 3 iyul

3-cü 1/4 final: 3-cü cütün qalibi — 1-ci cütün qalibi (20:00, Bakı)

4-cü 1/4 final: 8-ci cütün qalibi — 7-ci cütün qalibi (23:00, Roma)

İstirahət günləri: 4 və 5 iyul

Yarımfinal mərhələsi

Çərşənbə axşamı, 6 iyul

1-ci yarımfinal: 2-ci 1/4 finalın qalibi — 1-ci 1/4 finalın qalibi (23:00, London)

Çərşənbə, 7 iyul

2-ci yarımfinal: 4-cü 1/4 finalın qalibi — 3-cü 1/4 finalın qalibi (23:00, London)

İstirahət günləri: 8, 9, 10 iyul

Final

Bazar günü, 11 iyul

1-ci yarımfinalın qalibi — 2-ci yarımfinalın qalibi (23:00, London)

21 aprel 2021-ci ildə UEFA turnirdə iştirak edəcək 19 hakim briqadasını elan edir. Onların sırasına UEFA ilə KONMEBOL arasında hakimlərin mübadiləsi proqramı çərçivəsində Avropa çempionatında iştirak etmək üçün Argentinanı təmsil edən hakim Fernando Rapallini və onun köməkçiləridə daxil ediilir.

Hakim briqadaları

VAR hakimləri

Dəstək hakimləri

A qrupu

Əsas məqalə UEFA Avro 2020 A qrupu

B qrupu

Əsas məqalə UEFA Avro 2020 B qrupu

C qrupu

Əsas məqalə UEFA Avro 2020 C qrupu

D qrupu

Əsas məqalə UEFA Avro 2020 D qrupu

E qrupu

Əsas məqalə UEFA Avro 2020 E qrupu

F qrupu

Əsas məqalə UEFA Avro 2020 F qrupu

Üçuncu yerlərin nəticəsi

1/4 final oyunları

  Əsas məqalə: UEFA Avro 2020 statistikası

Mükafat fondu

Turnirin mükafat fondu, 2018-ci ilin fevral ayında təsdiqlənib. Hər bir komanda iştiraka görə 3.25 milyon avro mükafat almalıdır. Digər mükafatlar, oyun nəticələri və mərhələ keçməyə görə verilən mükafatlar ilə birlikdə bir komandanın ən çox qazana biləcəyi mükafat 34 milyon avrodur.

Sponsorlar

• Alipay
• Booking Holdings
• CocaCola
• FedEx
• Qazprom
• Heineken
• Hisense
• QatarAirways
• Takeaway.com
• TikTok
• Vivo Mobile
• Volkswagen

Bilet

Simvol və Atributlar

Milli komandalar

• Avro 2020 ən çox avtoqolun qeydə alındığı Avropa çempionatıdır. Belə ki, indiyədək oyunçular 10 dəfə topu öz qapılarına göndəriblər ki, bu da XXI əsrdə keçirilən çempionatlardakı avtoqol sayından çoxdur.
• Danimarka millisi qrup mərhələsinin ilk 2 turunda məğlub olsa da, son turda Rusiyaya (4:1) qalib gəlib. Beləliklə, komanda 3 xalla növbəti mərhələyə adlayıb. Bununla da Danimarka yığması Avropa çempionatları tarixində ilk iki turda məğlub olub, daha sonra 1/8 finala vəsiqə qazanan ilk komanda olub. Danimarka millisi, həmçinin, Avropa çempionatları tarixində ardıcıl 2 oyunda 4 qol vuran ilk komanda olmuşdur (Rusiya ilə 4:1, Uels ilə 4:0).
• İspaniya millisi, İsveç millisi ilə baş tutan qarşılaşmada 75 faiz topa sahib olub. Bu isə Avropa çempionatları tarixində rekord hesab edilir

Oyunçular

• Avropa çempionatları tarixində ilk dəfə açılış oyununda hesab avtoqolla açılıb. Belə ki, İtaliya millisi ilə görüşdə topu öz qapısına göndərib.
• Avropa çempionatının finalında İngiltərə millisinin futbolçusu Lyuk Şounun 1-ci dəqiqə 57-ci saniyədə vurduğu qol Avropa çempionatları tarixinin ən erkən qolu kimi tarixə düşüb
• Polşa-Slovakiya oyununda, Polşa milli komandasının qapıçısı Voyçex Şesni Avropa çempionatları tarixində ilk qapıçı avtoqolunun müəllifi olur.
• Avro-2020-nin qrup mərhələsinin 2-ci turunda İspaniya ilə Polşa oyununda meydana daxil olan Polşa millisinin futbolçusu Katsper Kozlovski, turnir tarixində meydana çıxmış ən gənc oyunçu olur. 17 yaş 246 günlüyündə olan yarımmüdafiəçi Avropa çempionatları tarixində ən gənc oyunçu olub.