Bu məqalə Qusar şəhəri haqqındadır. Rayon üçün Qusar rayonu səhifəsinə baxın.


Qusar (ləzg. КцIар)— Azərbaycanın şimalında şəhər, Qusar rayonun inzibati mərkəzi. 1938-ci ildə rayon tabeli şəhər statusu almışdır.Böyük Qafqaz dağlarının ətəyində, Qusar çayı üzərində yerləşir.

Şəhər
Qusar
41°25′19″ şm. e. 48°25′17″ ş. u.
Ölkə
Rayon Qusar rayonu
İcra başçısı Şair Alxasov
Tarixi və coğrafiyası
Yaşayış məntəqəsi statuslu 1938-ci ildən
Mərkəzin hündürlüyü 680 m
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi 21 341 nəfər (2023)
Milli tərkibi azərbaycanlılar, ləzgilər və b.
Dini tərkibi müsəlmanlar
Rəsmi dili Azərbaycan dili
Rəqəmsal identifikatorlar
Telefon kodu +994 2338
Poçt indeksi AZ 3800
Nəqliyyat kodu 38
Digər
Xəritəni göstər/gizlə
Qusar xəritədə
Qusar
Qusar
Qusar xəritədə
Qusar
Qusar
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Dünyada Ləzgilərin kompakt yaşadığı ən böyük şəhər və eyni zamanda Azərbaycanda sayıca üstünlük təşkil etdiyi yeganə şəhər.

Şəhərin əhalisi 21 341 nəfər, ümumi rayonn əhalisi 101 687 nəfərdir.

Bakı şəhərindən məsafəsi 180 km-dir.

Etimologiya

İndiki "Qusar" toponimi əvəllər “Ksar” (Ксар), daha sonra isə “Ktsar”(КцIар) formasını alır. Oxford dünya toponimlərin qısa lüğətinə görə bu toponim "kişi" mənasındaki ləzgicədəki "kas" sözündən gəlir.

Tarixi

Rusiya imperiyası ilə müharibə

  Əsas məqalə: Quba üsyanı (1837)

1837–1839-cu illərdə Qusarın ərazisində İmam Qazi Muhamməd Xuluqvi və Hilivi rəhbərliyi ilə Rus çarına Qazavat elan edirlər. Bölgəsinin bütün bu üsyanda iştirak elədi, ümumilə 12.000 mürid var idi.

Mədəniyyəti

Mətbəx

  Əsas məqalə: Ləzgi mətbəxi

Qusar mətbəxi Azərbaycanın ən tanınmış mətbəxlərindən biri olmaqla, çox zəngindir.

Abidələr

Qusarda soyqırım abidəsi "Ermənilər silahlı, dinc camaat isə əliyalın olub. Əlbəyaxa döyüşdə yüzlərlə insan ölüb, o vaxt sıx kolluq olan Qanlı dərədə ermənilərin qarşısını qorxmadan kəsən xeyli adamın qanı gedib, dərədə qan su yerinə axıb. O vaxt həmin dərə Şimi dərə adlanırdı, faciədən sonra bura adlandırılıb".

Əhalisi

01.01.2023-cu il siyahıyaalınmasına əsasən Qusar şəhərində yaşayanların sayı 21 341 nəfər olmuşdur.

Şəhər Ləzgilərin kompakt yaşadığı ərazi olmasına baxmayaraq, son illərdə yeni nəsil arasında Ləzgicə bilənlərin sayı azalıb, bununla bağlı UNESCO Ləzgi dilinin yox olma təhlükəsinin olduğunu bildirib.

Qusar şəhəri əhalisinin milli tərkibi
Etnik qrup Sayı, 1970 sa. Nisbəti, 1970 sa.
cəmi 11 144 100.0 %
ləzgi 8 257 74.1 %
azərbaycanlı 1 413 12.7 %
rusukraynalı 973 8.7 %
yəhudi 313 2.8 %
erməni 65 0.6 %
tatar 28 0.3 %
gürcü 6 0.1 %
avar 1 0.1 %
İl Sayı
1926 1.994
1939 4.329
İl Sayı
1959 7.366
1970 11.144
İl Sayı
1979 12.225
1989 14.230
İl Sayı
2009 16.500

Ərazisi

Qusar rayonu şimaldan Rusiya Federasiyası ilə, şərqdən Xaçmaz rayonu ilə, cənubdan Quba rayonu ilə və qərbdən Qəbələ rayonu ilə sərhədlərə malikdir. Rayon mərkəzi dəniz səviyyəsindən 690–730 metr, ən ucqar Əlix kəndi 2400 metr yüksəklikdə yerləşir. Böyük Qafqaz dağlarının Bazardüzü (4466 m.) və Şahdağ (4243 m.) zirvələri, eləcə də 1998-ci ildə Heydər Əliyevin 75 illik yubileyi şərəfinə fəth edilmiş və ümummilli liderimizin adı verilmiş Heydər zirvəsi (3755 m.) Qusar rayonu ərazisindədir.

Qalereya

İstinadlar

  1. . 2018-11-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-01-01.
  2. Президиум Верховного Совета Азербайджанского ССР. "Азербайджанская ССР, Административно-территориальное деление на 1 января 1961-го года". Азербайджанское государственное издательство, Баку, 1961, стр. 8
  3. . 2018-11-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-03-28.
  4. Everett-Heath, John. Gusar(i) // (6). Oxford University Press. 2020. ISBN 978-0191905636. 2021-02-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-01-01.
  5. . 2020-07-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-03-28.
  6. . 2020-02-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-03-28.
  7. Samadov (www.anarsamadov.net), Anar. . Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi (az.). 2018-11-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-01-02.
  8. . 2017-11-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-06-16.
  9. Ethno-Caucasus, Этнодемография Кавказа: 2019-07-27 at the Wayback Machine
  10. SSRİ əhalisinin siyahıya alınması (1926).
  11. SSRİ əhalisinin siyahıya alınması (1939).
  12. .
  13. SSRİ əhalisinin siyahıya alınması (1970).
  14. SSRİ əhalisinin siyahıya alınması (1979).
  15. SSRİ əhalisinin siyahıya alınması (1989).
  16. .
Mənbə — ""

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023