Qatırquyruğu (lat. Equisetum) — bitkilər aləminin qıjıkimilər şöbəsinin qıjılar sinfinin qatırquyruğu dəstəsinin fəsiləsinə aid bitki cinsi.
| Qatırquyruğu | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||||
|
XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır.
???:
Qatırquyruğu
|
||||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||||
| ||||||||||||
Bu cins 100 milyon il əvvəl Paleozoy erası meşələrində geniş yayılmışkən, bu gün aid olduğu Equisetidae yarımsinfinin yeganə həyatda qalan üzvüdür. Sözügedən erada, qatırquyruğuna yaxın bəzi bitkilərin 30 metr hündürlüyə çata bildiyi təxmin olunur.
Müasir dövrə kimi ancaq 25 növü təmsil edən bir fəsilə (qatırquyruğukimilər - Eguisetaceae) və bir cins (qatırquyruğu - Eguisetum) gəlib çatmışdır. Avstraliyada yalnız bir növ tarla qatırquyruğu (Eguisetum arvense) yayılmışdır. Növlərin əksəriyyəti Şimal yarımkürəsinin mülayim ərazilərinə uyğunlaşmışlar, ancaq qədim növlər Orta və Cənubi Amerikanın tropik və subtropik ərazilərində yayılmışdır. Çili, Peru, Ekvadorda yayılmış ağacşəkilli (E. xylochaete) növün hündürlüyü 3-3,5 m-ə, Peruda yayılmış növün (E. martii) hündürlüyü isə 5 m-ə çatır. Ən hündür qatırquyruğu - nəhəng qatırquyğudur (E. gigantea). Bu növ Çili, Peru, Meksika və Kubanın rütubətli tropik və subtropik meşələrində yayılmışdır. 10–12 m hündürlüyə, 2-3 sm diametrə malikdir. Buna görə də bu bitki ancaq qonşu ağaclardan dayaq kimi istifadə edərək böyüyə bilər. Qədim Avropa növlərindən həmişəyaşıl, 1 m hündürlüklü qışlayan qatırquyruğudur (E.hyemale).
Sinonimləri
Homotipik sinonimləri
- Presla Dulac
Heterotipik sinonimləri
- Allostelites Börner
- Hippochaete Milde
Növləri
- (H.P.Fuchs & F.Geissert) G.Phil ex Lubienski & Bennert
- Tarla qatırquyruğu (Equisetum arvense L.)
- Kunth
- C.N.Page
- Milde
- D.Don
- C.N.Page
- Clute
- L.
- Rothm.
- Lubienski & Bennert
- L.
- Mickel & A.R.Sm.
- Qışlayan qatırquyruğu (Equisetum hyemale L.)
- (A.A.Eaton) Christenh. & Husby
- A.Braun & Engelm.
- Lubienski & Dörken
- Kühlew. ex Rupr.
- Lubienski
- C.N.Page
- (Milde) Chiov.
- Rothm.
- Hiitonen
- Newman
- Schltdl. & Cham.
- (A.A.Eaton) J.H.Schaffn.
- Bataqlıq qatırquyruğu (Equisetum palustre L.)
- Raf.
- Ehrh.
- Budaqlı qatırquyruğu (Equisetum ramosissimum Desf.)
- Dines
- C.N.Page
- Milde
- Michx.
- C.N.Page & Gureeva
- L.
- Ehrh.
- A.Braun
- Schleich. ex F.Weber & D.Mohr
- C.N.Page
- Mett.
İstinadlar
- Pteridophyte Phylogeny Group, Rouhan G. A community-derived classification for extant lycophytes and ferns (ing.). // Journal of Systematics and Evolution Wiley-Blackwell, 2016. Vol. 54, Iss. 6. P. 563–603. ISSN ;
- Linney K. . 5 Stokholm: 1754. S. 484.