Portal:Çin
PORTAL:ÇİN

 

> >> > >

Çin (çin. 中国 Çjunqo, hərfi mənası "Aralıq dövləti") — Şərqi Asiyada coğrafi region. Regionun böyük bir hissəsi hazırda Çin Xalq Respublikası ərazisidir. Bu ad həm də özündə çox sayda ölkə və mədəniyyəti birləşdirən və öz kökləri ilə əfsanəvi Sya sülaləsinə (təx. e.ə.2070-1765) gedib çatan çoxəsrlik sivilizasiyaya aid edilir.

Hazırda ÇXR əhali sayına görə dünyanın ən böyük dövləti, ərazisinə görə üçüncü yerdə (Rusiya və Kanadadan sonra) duran ölkədir. Çin Xalq Respublikası elan olunan dövrdən (1949-cu il) ölkədə Çin Kommunist Partiyası hakimiyyətdədir.


Çin mədəni birliyinin bir hissəsi olan ölkə və ərazilər:

 Çin Xalq Respublikası,  Honkonq,  Makao,  Tayvan,  Sinqapur.

Tarixi və mədəni baxımdan Çinlə əlaqəli ölkələr:

 Vyetnam,  Cənubi Koreya,  Şimali Koreya,  Monqolustan,  Yaponiya.
Seçilmiş məqalə
Sin İmperiyası 1844-cü ildə
Sin İmperiyası 1844-cü ildə

Sin sülaləsi və ya Sin İmperiyası ( daytsin qurun, çin. sadə. 清朝, pinyin: Qīng Cháo, hərfi mənası: "Sin çao") — mancurlar tərəfindən yaradılan və idarə olunan çoxmillətli imperiya. Sonralar bütün Çin bu imperiyanın tərkibinə qatılmışdır. Ənənəvi çin tarixşünaslığına görə monarxiya üsul-idarəli Çinin sonuncu sülaləsidir. 1616-cı ildə mancur qəbiləsi tərəfindən hazırda adlanan Mancuriya ərazisində yaradılmışdır. Yarandığı dövrdən təxminən 30 il sonra bütün Çin, MonqolustanOrta Asiyanın bir hissəsi bu imperiyanın hakimiyyəti altına keçmişdir.

Əvvəlcə sülalə mancurların öz sələfləri hesab etdikləri qurduqları keçmiş Szin imperiyasının adına uyğun olaraq "Szin" (金 — qızıl; ənənəvi çin tarixşünaslığında "Xou Szin" 後金 — Sonuncu Szin) adlandırılmışdır. 1636-cı ildə ad dəyişdirilərək "Sin" (清 — "təmiz") qoyulmuşdur.(ardı...)


Yaxşı məqalə
Dadunun planı
Dadunun planı

Xanbalıq — paytaxtının adı, müasir Pekin şəhəri. Şəhərin çincə adı — Dadu (çin. sadə. 大都, pinyin: Dàdū; böyük paytaxt) monqollar tərəfindən Daydu kimi tələffüz olunurdu. Şəhərin türkcə adı — "Xanbalıq" tərcümədə "Xanın iqamətgahı" mənasını verir. Marko Polo şəhərin adının Kambala şəklində transkripsiyasını vermişdir.

Monqol istilasından əvvəl adlı şəhər çjurçjun imperiyası paytaxtı olmuşdur. 1215-ci ildə monqollar tərəfindən . Amma 1264-cü ildə Xubilay şəhəri öz paytaxtı kimi yenidən qurmaq qərarına gəlmişdir. Tikintiyə memarlar və rəhbərlik etmişlər. Elə həmin il şəhər divarlarının tikintisinə başlanılmışdır; xan sarayının tikintisi 1274-cü ilə qədər davam etmişdir. (ardı...)


(çin. sadə. , pinyin: shěng): Anhoy, Qansu, , , , Sıçuan, , , Hebei, , , , Xunan, Cianqsu, Szyansi, , Jianqxi,

, Çjetszyan, Şansi, , , , ;

(çin. sadə. 自治区, pinyin: zìzhìqū): Quansi-Çjuan muxtar rayonu, Daxili Monqolustan muxtar rayonu, , Sincan-Uyğur Muxtar Rayonu, Tibet muxtar rayonu;
(çin. 直轄市): Pekin, Tyantszin, Çuntsin, Şanxay;
(çin. sadə. 特别行政区, pinyin: tèbié xíngzhèngqū): Honkonq, Makao.


Çində yaşayan xalqlar

xanlar, monqollar, xueytszular (dunqanlar), tibetlilər, uyğurlar, myaolar, , çjuanlar, , koreyalılar, mancurlar, , , , , , qazaxlar, , , , , , , , , dunsyanlar, , (szinpolar), qırğızlar, monqorlar, daurlar, , , , salarlar, , , sibolar, , taciklər, , , özbəklər, , buryatlar, evenklər, (deanlar), , , , tatarlar, , , nanaylar, , , , oyratlar.


Seçilmiş şəkil

Şanxayda səhər


Seçilmiş şəxsiyyət

Kan Yuvey
1858—1927




1893—1988




1898—1974



Xu Szintao
d. 1942




1901—2001



Çjen Xe
1371—1435



Siyasi quruluşu
Qanunverici hakimiyyət İcraedici hakimiyyət Partiya orqanları Hərbi orqanlar Məhkəmə orqanları
Ümumçin Xalq Nümayəndələri Məclisi (Xu Szintao) Çin Xalq Azadlıq Ordusu
()


Commons
Memarlıq İqtisadiyyat Təbiət Tarix
Şəxslər Mədəniyyət İncəsənət Mətbəx


Çincə vikipediyalar
Viki-resurs Nəşrin dili Məqalə sayı
Çincə viki (中文) Çincə / 1.415.690
Kantonca viki (粤语) / 139.501
Cənubi mincə viki (闽南语) 433.038
Hanca viki (赣语) 6.708
Uca viki (吴方言) 43.566
Qədim çincə viki (文言) 13.242
Xakkaca viki (客家话) 10.230
Şərqi mincə viki (闽东语) 16.501

Çində işlənən digər dillər
Tibetcə viki 7.092 Uyğurca viki 5.987 Çjuanca viki (壮语) 2.903
Vikiinkubatorda laxuca viki (拉祜语) Vikiinkubatorda nosuca viki (icə, 彝语) Vikiinkubatorda xmonqca viki (myaoca, 苗语)
Vikiinkubatorda buicə viki (??) Vikiinkubatorda mancurca viki ( ??) Vikiinkubatorda sonca viki (myaoca, ??)
Vikiinkubatorda doca viki (myaoca,??) Vikiinkubatorda siboca viki (mancurca,??) Vikiinkubatorda salarca viki (??)
Vikiinkubatorda szinpoca viki (kaçincə,??) Vikiinkubatorda tay-nıaca viki (dayca,??) Vikiinkubatorda amiscə viki (阿美族??)


Yaxın layihələr
Wiktionary
Vikilüğət
Commons
Commons
Wikiquote
Vikisitat

> Yaxın portallar

Asiya Qədim Şərq
Monqolustan Yaponiya

> Kateqoriyalar



> Necə kömək edə bilərəm

Bütün vikipediyalarda yaradılması tövsiyə olunan bu siyahıdakı məqalələrin məzmununu seçilmiş məqalə şərtlərinə cavab verəcək bir səviyyəyə yüksəltmək lazımdır:


Bu bölmədə siz Çin haqqında məqalələrlə bağlı öz sorğularınızı yerləşdirə bilərsiniz.

Yeni məqalə sorğuları:

Məqalələrin keyfiyyətinin yüksəldilməsi ilə bağlı sorğular: Çinlə əlaqəli qaralama halında olan məqalələr

Əgər siz Çinlə əlaqəli yeni məqalə yaratmısınızsa, onun adını yeni məqalələr siyahısına daxil edin.


Əgər siz bu səhifədə uyğun gələn məqalə ilə rastlaşmısınızsa, onun təkmilləşdirilməsi işinə öz töhfələrinizi verin.


Yeni başlayan çinşünaslar üçün qeyd:  — Çin və çinlilər haqqında məqalələr yaratmaq (xüsusilə ingilis dilindən tərcümə edərək) istəyənlərin oxuması VACİBdir!


> Bilirsinizmi ki...

  • yaşayıb yaratmış məşhur çinli rəssam ümumi uzunluğu yeddi metr olan fraqmentləri qalmışdır.
  • adlı çinli rahib zəvvarlıqdan sonra düz bir il tərtib etmişdir.
  • Çində üçüncü ən böyük şəhər olan gələcək imperator çayını dayaz yerdən keçmək istəməsindən başlamışdır.
  • X əsr Çin mandarini şampan, siqar, və klassik musiqi qıtlığı çəkmişdir.
  • Tayvan aktrisası məşhur bir mükafat almaq istəsə də, il yarım həbsxana həyatı almışdır.


> Yeni məqalələr


 
Mənbə — ""

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023