Dünbililər və ya dümbülülərİranın Xoy və ətraf vilayətlərdə yayılaraq yaşamış türk dilində danışan kürd əsilli sülalə.

Dünbililər
Titul Xan
Qohum soylar Xoyskilər, Abraxanovlar
Mənşəyi Xoy, Cənubi Azərbaycan
Təbəəliyi Xoy xanlığı, Qacarlar
Torpaqları Sökmənabad mahalı

Tarixi

Dünbili eli ilk olaraq XI əsrdə ərəb coğrafyaçıların Suriya ilə bağlı məlumatlarda adı çəkilir. Şərəfnamə bu eldən "Dunbuliye Boxti" (Botanlı Dünbililər) deyə bəhs edir. Şərəf xan Bidlisiyə görə Dünbililər sonradan Müsəlmanlaşmış Yezidilərdir, onun qeydinə görə Dünbili bəyləri Sökmənabad mahalını idarə edirdilər. Yenə bir ara Həkkari bəyliyini də Səfəvilərin yardımıyla ələ keçirmişldilər.

Şərəf xan, Dünbililəri Kurmanci ləhcəsində danışan əşirətlər arasında sayır. Hələ də Ərzurum, Urmiyaİraqdakı Dünbililər Kurmanci danışırlar və bir bölümü inancına sahibdir. SalmasXoy bölgesinde yaşayanlar isə Minorskiyə görə XVIII əsrdə Azərbaycanlılaşıblar. Bu gün etibariyle sadəcə Azərbaycan dilində danışırlar.

Dünbili elinin nümayəndələri XVIII əsrdə Xoy xanlığıTəbriz xanlığının yaranmasında fəal iştirak etmişdilər. Nəslin nümayəndəsi Cəfərqulu xan Dünbili və oğlu İsmayıl xan Dünbili Şəki xanlığını idarə etmişdilər.

1728-ci il tarixli “İrəvan əyalətinin icmal dəftəri” ndə Sədərək nahiyəsində dümbülü əşirətinin Xatunkəhriz, Molla Xəlil, İsaxan, Dərəbəy, Yaqutxan, Söyüdlü, Hacı İslam, Bəy, Öküzbatır kəndlərində yaşadığı qeydə alınmışdır (“Naxçıvan sancağının müfəssəl dəftəri”. Bakı, 2001, s.361-362).

Mənbə

  • Şerefhan: Şerefname (çev.: Mehmet Emin Bozarslan), İstanbul 1971.
  • Minorsky, V. : The Kurds, Encyclopaedia of Islam, Leiden, 1927.
  • Malmisanij, M.: Kırd, Kırmanc, Dimili veya Zaza Kürtleri, Deng Yayınları, Kasım 1996

İstinadlar

  1. . Diplomat (az.). 156 (8). 5–11 mart 2012. səh. 3.
  2. . 2022-02-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-06-09.
  3. DƏRƏLƏYƏZ MAHALININ KAMERAL TƏSVİRİ (1831-ci və 1842-ci illər) «Elm və təhsil» Bakı – 2017

Həmçinin bax

Mənbə — ""

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023