Batmış atom sualtı qayıqlarının siyahısı — Müxtəlif səbəblərdən batmış atom sualtı qayıqlarının siyahısı. Siyahıda bu və ya digər səbəblərdən batmış atom sualtı gəmiləri göstərilmişdir. 1955–2017-ci illər ərzində ümumilikdə 8 atom sualtı gəmisi batmışdır ki, onlardan da 4-ü sovet, 2-si rus, 2-si amerikan atom sualtı gəmiləridir. Bütün gəmilər müxtəlif qəzalar səbəbindən batmışlar: 3 gəmi texniki nasazlıq səbəbindən, 2 gəmi yanğın səbəbindən, 2 gəmi silahların partlaması səbəbindən, 1 gəminin isə batma səbəbi məlum deyil. Nüvə reaktorunda baş vermiş nasazlıq səbəbindən yalnız gəmisində texniki problem baş vermişdir, baxmayaraq ki, gəmi zədə almamışdı, təhlükəsizlik baxımından gəminin özü batırılmışdır. K-141 "Kursk" gəmisi 2001-ci ildə quruya çıxarılmış, digər 7 batmış gəmi isə hələ də dənizin dibindədir. Siyahıya batmış və göyərtəsində nüvə silahı olan gəmisi daxil deyil.
Rənglərin izahı
| Batma səbəbi — Silah sistemlərində qəza. |
| Batma səbəbi — Texniki problemlər. |
| Batma səbəbi — Yanğın. |
Siyahı
Siyahı gəmilərin batma tarixlərinə uyğun şəkildə yazılıb. Cədvəldə gəmilərin model formada şəkilləri, ölçüləri, layihə növü və adı, gəmidə işləyənlərin sayı göstərilmişdir. Cədvəldə gəmilərin batma səbəbləri və yaxud gəmilərin batmasına səbəb olan texniki nasazlıqlar da göstərilib. Gəminin batmasına dair mövcud olan bütün fikirlər və eləcə də rəsmi səbəblər qeyd olunub.
| Adı | Batma tarixi | Xüsusiyyəti | Batma yeri | Həlak olanlar (xilas olanlar) | Batma səbəbi | Batma dərinliyi |
|---|---|---|---|---|---|---|
ABŞ |
10 aprel 1963 |
4300 ton, 112 şəxs |
Şimali Atlantik, Bostondan 220 mil qərbdə.. 41°46′ şm. e. 65°03′ q. u. | 129 | Gəmi korpusunun bütövlüyünün itirilməsi, daxilə dəniz suyunun daxil olması.. | 2560 metr |
|
ABŞ |
22 may 1968 |
3500 ton, 99 şəxs |
Mərkəzi Atlantik ərazisi. Azor adalarından 400 mil cənub-qərbdə.. Dəqiq koordinatları təsnifatlandırılmamışdır.. | 99 | Gəminin batma səbəbi məlum deyil.. Ehtimal olunur ki, "" sualtı raketinin partlaması baş verib.. | 3000 metr |
SSRİ |
12 aprel 1970 |
4750 ton, 104 şəxs |
Biskay körfəzi ərazisi. İspaniya sahillərindən 490 mil şimal-qərbdə. | 52 | Gəminin üçüncü və yeddinci bölməsində qısa qapanma baş verib.. | 4680 metr |
|
SSRİ |
Qəza 1968-ci ilin 24 may tarixində baş verib. Batma tarixi isə 1981-ci ilin 10 sentyabr tarixidir. |
4370 ton, 105 şəxs |
Şimal Buzlu okeanı, Kara dəniz ərazisi. 72°31′27″ şm. e. 55°30′06″ ş. u. | 9+0 | Sol bort reaktorunun istilik daşıyıcısının birinci konturunun tıxanması. | 33 metr (digər mənbələrdə — 75 metr) |
|
SSRİ K-219 |
6 oktyabr 1986 |
500 ton, 119 şəxs |
Mərkəzi Atlantik. 31°25′ şm. e. 54°42′ q. u. | 4 (115) | 6 nömrəli raket şaxtasına dəniz suyunun gəminin yuxarı hissəsindən daxil olması.. | 5500 metr |
|
SSRİ |
7 aprel 1989 |
8500 ton, 60 şəxs |
Norveç dənizi. 73°43′17″ şm. e. 13°15′51″ ş. u. | 42 (27) | Gəminin 7-ci bölməsində yanğının baş verməsi. Yanğın səbəbi məlum deyil.. | 1858 metr |
Rusiya |
12 avqust 2000 |
860 ton, 130 şəxs |
Barens dənizi. 69°40′ şm. e. 37°35′ ş. u. | 118 | Gəminin 1-ci bölməsində partlayışın baş verməsi.. Rəsmi açıqlama- Texniki səbəblərdən raketin partlaması.. | 108 metr |
|
Rusiya
|
30 avqust 2003 |
4750 ton, 104 şəxs |
Barens dənizi, adası yaxınlığında, 69°22,64′ şm. e. 33°49,51′ ş. u.. | 9 (1) | İstifadə yerinə buksirlə dartma zamanı burun hissədəki pontonların (qayıqların) ayrılması səbəbindən ləpəyə davamlılığın itməsi.. | 248 metr (digər mənbələrdə — 170 metr) |
Xəritələr
|
Atlantik okeanda batmış qayıqların yeri
K-8 üçün dəqiq koordinatlar məlum deyil, təxmini göstərilir. |
Arktikada batmış qayıqların yeri
|
İstinadlar
- ↑ California Center for Military History. . www.submarinehistory.com. 2001–2010. 2011-01-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-11-16.
- ↑ California Center for Military History. . www.submarinehistory.com. 2001–2010. 2011-01-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-11-16.
- . Военно-Морская коллекция. www.navycollection.narod.ru. 2000–2006. 2011-01-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-11-16.
- Илья Курганов, Андрей Николаев. . «Штурм Глубины». 2003–2009. 2011-01-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-11-16.
- В. Мазуренко. . 25 января 2013. 2014-10-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-04-21.
- Валерий Павлович Королюк. . Российский Подводный Флот. submarine.id.ru. 2011-01-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-11-16.
- Илья Курганов, Андрей Николаев. . «Штурм Глубины». 2002–2009. 2011-01-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-11-16.
- ↑ Илья Курганов, Андрей Николаев. . «Штурм Глубины». 2002–2008. 2011-01-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-11-16.
- Андрей Николаев. . «Штурм Глубины». 2002–2008. 2011-01-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-11-16.
- Рязанцев Валерий Дмитриевич. . Воспоминания подводников. Александр Викторов. avtonomka.org. 2007–2010. 2011-01-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-11-18.
- ↑ Светлана Гомзикова. . Независимая газета. 2006-09-28. 2011-01-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-11-16.
- ↑ Илья Курганов, Андрей Николаев. . «Штурм Глубины». 2002–2010. 2011-01-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-11-16.
Ədəbiyyat
- California Center for Military History. . www.submarinehistory.com. 2001–2010. 2011-01-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-11-16.
- Илья Курганов, Андрей Николаев. . «Штурм Глубины». 2003–2009. 2011-01-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-11-16.
- Андрей Николаев. . «Штурм Глубины». 2002–2008. 2011-01-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-11-16.
- Илья Курганов, Андрей Николаев. . «Штурм Глубины». 2002–2009. 2011-01-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-11-16.
- Илья Курганов, Андрей Николаев. . «Штурм Глубины». 2002–2008. 2011-01-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-11-16.
- Андрей Николаев. . «Штурм Глубины». 2002–2008. 2011-01-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-02-22.
- Илья Курганов, Андрей Николаев. . «Штурм Глубины». 2002–2010. 2011-01-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-11-16.
Xarici keçidlər
- (az.)