İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf Təşkilatı

İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf Təşkilatı (qısa. İƏİT, ing. Organization for Economic Co-operation and Development, OECD, fr. Organisation de coopération et de développement économiques) — demokratiya və bazar münasibətli iqtisadiyyat prinsipini qəbul edən inkişaf etmiş ölkələri birləşdirən beynəlxalq təşkilat. 36 üzv ölkəli iqtisadi təşkilat olan İƏİT 1961-ci ildə iqtisadi inkişafı və təşviq etmək üçün qurulmuşdur. Bu platformaya daxil olan ölkələr siyasi təcrübələrini qarşılaşdırır, ümumi problemlərə həll yolu tapır və təşkilata üzv olan digər ölkələrin daxili və doğru və koordinasiyalı bir şəkildə tətbiq edilməsinə şərait yaradır. İƏİT-ə daxil olan ölkələrin əksəriyyəti çox yüksək İnsan İnkişafı İndeksinə sahib yüksək gəlirli ölkələrdir və inkişaf etmiş ölkələr olaraq qəbul edilirlər. 2017-ci ildə İƏİT-ə üzv ölkələr qlobal nominal ÜDM-nin 62,2%-ni ($49.6 trilyard), alıcılıq qabiliyyəti üzrə qlobal ÜDM-nin 42,8%-ni ($54.2 trilyard) özündə cəmləşdirirdi. Təşkilat rəsmi BMT müşahidəçisidir.

İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf Təşkilatı
OECD, OCDE
Loqonun şəkli
Yaranma tarixi 16 aprel 1948, 30 sentyabr 2010
Rəsmi dili
Mərkəzi
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

İƏİT 1948-ci ildə rəhbərliyi altında Marşal planının (hansı ki, bu plan SSRİ və onun peyk dövlətləri tərəfindən rədd edilmişdi) idarə olunmasına kömək etmək üçün Avropa İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı (AİƏT) adı ilə təsis edildi. Buna ABŞ-nin göndərdiyi maliyyə dəstəyini paylamaq və İkinci Dünya müharibəsindən sonra Avropada yenidən quruculuq işlərinin aparılması üçün lazımi iqtisadi proqramları tətbiq etməklə nail olunacaqdı. (Bənzər yenidən qurma yardımı müharibədən məğlub olaraq çıxmış Tayvan və müharibə sonrası Cənubi Koreyaya da göndərilmişdi, ancaq bu köməklər Marşal planı adı altında edilməmişdi.)

1961-ci ildə AİƏT İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf Təşkilatı haqqında Konvensiya ilə İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf Təşkilatı olaraq yenidən quruldu və üzv ola biləcək ölkələrə Avropada olmayan ölkələr də daxil edildi. İƏİT-nin qərargahları Fransanın paytaxtı Parisdə, yerləşir. Təşkilat üzv ölkələrin müxtəlif nisbətdə olan dəstəyiylə maliyələşdirilir və 2017-ci ildə ümumi büdcəsi 374 milyon ABŞ dolları olmuşdur.

Üzv ölkələr

Hal-hazırda qoşulma dəvəti göndərilən Kolumbiya ilə birlikdə təşkilata 36 ölkə üzvdür.

Ölkə Müraciət Danışıqlar Dəvət Üzvlük Coğrafi yeri Qeydlər
Avstraliya 7 iyun 1971 Okeaniya
Avstriya 29 sentyabr 1961 Avropa AİƏT üzvü.
  Belçika 13 sentyabr 1961 Avropa AİƏT üzvü.
  Kanada 10 aprel 1961 Şimali Amerika
Çili noyabr 2003 16 may 2007 15 dekabr 2009 7 may 2010 Cənubi Amerika
Çex Respublikası yanvar 1994 8 iyun 1994 24 noyabr 1995 21 dekabr 1995 Avropa 1949-cu ildən 1991-ci ilə qədər Çexoslovakiyanın tərkibində rəqib QİYŞ təşkilatının üzvü idi..
Danimarka 30 may 1961 Avropa AİƏT üzvü.
  Estoniya 16 may 2007 10 may 2010 9 dekabr 2010 Avropa
  Finlandiya 28 yanvar 1969 Avropa
  Fransa 7 avqust 1961 Avropa AİƏT üzvü.
  Almaniya 27 sentyabr 1961 Avropa AİƏT-ə 1949-cu ildə (Qərbi Almaniya) olaraq üzv olmuşdur.
  Yunanıstan 27 sentyabr 1961 Avropa AİƏT üzvü.
  Macarıstan dekabr 1993 8 iyun 1994 7 may 1996 Avropa 1949-cu ildən 1991-ci ilə qədər rəqib QİYŞ təşkilatının üzvü idi.
  İslandiya 5 iyun 1961 Avropa AİƏT üzvü.
İrlandiya 17 avqust 1961 Avropa AİƏT üzvü.
  İsrail 15 mart 2004 16 may 2007 10 may 2010 7 sentyabr 2010 Asiya
  İtaliya 29 mart 1962 Avropa AİƏT üzvü.
Yaponiya noyabr 1962 iyul 1963 28 aprel 1964 Asiya
Cənubi Koreya 29 mart 1995 25 oktyabr 1996 12 dekabr 1996 Asiya Rəsmi olaraq Koreya Respublikası
  Latviya 29 may 2013 11 may 2016 1 iyul 2016 Avropa
  Litva 9 aprel 2015 31 may 2018 5 iyul 2018 Avropa
Lüksemburq 7 dekabr 1961 Avropa AİƏT üzvü.
  Meksika 14 aprel 1994 18 may 1994 Şimali Amerika
Hollandiya 13 noyabr 1961 Avropa AİƏT üzvü.
Yeni Zelandiya 29 may 1973 Okeaniya
  Norveç 4 iyul 1961 Avropa AİƏT üzvü.
  Polşa 1 fevral 1994 8 iyun 1994 11 iyul 1996 22 noyabr 1996 Avropa 1949-cu ildən 1991-ci ilə qədər Çexoslovakiyanın tərkibində rəqib QİYŞ təşkilatının üzvü idi.
  Portuqaliya 4 avqust 1961 Avropa AİƏT üzvü.
Slovakiya fevral 1994 8 iyun 1994 iyul 2000 14 dekabr 2000 Avropa 1949-cu ildən 1991-ci ilə qədər Çexoslovakiyanın tərkibində rəqib QİYŞ təşkilatının üzvü idi.
Sloveniya mart 1996 16 may 2007 10 may 2010 21 iyul 2010 Avropa
  İspaniya 3 avqust 1961 Avropa 1958-ci ildə AİƏT-ə üzv olmuşdur.
  İsveç 28 sentyabr 1961 Avropa AİƏT üzvü.
İsveçrə 28 sentyabr 1961 Avropa AİƏT üzvü.
  Türkiyə 2 avqust 1961 Asiya və Avropa AİƏT üzvü.
  Birləşmiş Krallıq 2 may 1961 Avropa AİƏT üzvü.
  ABŞ 12 aprel 1961 Şimali Amerika

Avropa Şurası İƏİT-nin AB üzv ölkələri ilə işində iştirak edir.

İstinadlar

  1. ↑ Deutsche Nationalbibliothek Record #5157-3 //  (alm.). 2012—2016.
  2.  (ing.). /
  3. ↑ . OECD. 2015-11-23 tarixində . İstifadə tarixi: 9 iyun 2018.
  4. . . 17 April 2018. 26 September 2021 tarixində .
  5. . IMF. 14 September 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 9 May 2018.
  6. . www.un.org. 2017-05-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-12-18.
  7. ↑ . OECD. 2022-09-01 tarixində . İstifadə tarixi: 29 noyabr 2011.
  8. . History.com. 7 August 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 30 May 2013.
  9. . Marshallfoundation.org. 17 February 2007 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 May 2013.
  10. . marketbusinessnews.com. 8 March 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 6 December 2017.
  11. . OECD. 1 September 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 6 December 2017.
  12. . OECD. 3 May 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 28 April 2016.
  13. . OECD. 5 May 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 5 July 2018.
  14. (Press-reliz). OECD. 25 May 2018. 3 October 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 3 June 2018.
  15. (Spanish). El Mercurio. 18 iyun 2004. 11 May 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 31 may 2013.
  16. (Spanish). El Mercurio. 16 iyun 2004. 11 May 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 31 may 2013.
  17. ↑ . Oecd.org. 28 January 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 31 may 2013.
  18. . Organisation for Economic Co-operation and Development. 15 dekabr 2009. 18 March 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 31 may 2013.
  19. ↑ . 10 oktyabr 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 may 2013.
  20. ↑ . Associated Press. 8 iyun 1994. 2017-10-10 tarixində . İstifadə tarixi: 2 iyun 2013.
  21. ↑ . Oecd.org. 10 may 2010. 8 December 2015 tarixində . İstifadə tarixi: 31 may 2013.
  22. Adenauer und die Hohen Kommissare, Munich 1989, p. 465. 2015-09-28 at the Wayback Machine
  23. Zsófia Árvai. (PDF). IMF Working Paper. . noyabr 2005. 2022-07-03 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2019-12-18.
  24. (PDF). Israel Ministry of Finance. mart 2006. 2013-10-08 tarixində (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-12-18.
  25. ↑ F. C. Langdon. . 1 noyabr 2011. ISBN 978-0-7748-4354-6. 2022-05-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-12-18.
  26. Woong Shik Shin. (PDF). 2021-10-06 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2019-12-18.
  27. Chicago Tribune. 25 oktyabr 1996. 2013-10-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-12-18.
  28. . OECD. 2022-04-06 tarixində . İstifadə tarixi: 14 aprel 2018.
  29. . 11 may 2016. 6 April 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 18 December 2019.
  30. . OECD. 1 iyul 2016. 2024-03-31 tarixində . İstifadə tarixi: 6 iyul 2018.
  31. . OECD. 2020-01-07 tarixində . İstifadə tarixi: 5 iyul 2018.
  32. . OECD. 5 iyul 2018. 2020-01-07 tarixində . İstifadə tarixi: 6 iyul 2018.
  33. . Associated Press. 14 aprel 1994. 2017-10-10 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-12-18.
  34. (Polish). 2019-08-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-12-18.
  35. . Associated Press. 11 iyul 1996. 2017-10-10 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-12-18.
  36. ↑ . BBC Monitoring. 18 dekabr 2000. 2022-05-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-12-18.
  37. . Mzz.gov.si. 22 October 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 may 2013.
  38. : Spain and the process of European integration, 1957–85, Basingstoke 2000, p. 31. 2022-05-11 at the Wayback Machine
  39. . Oecd.org. 1 yanvar 1970. 2012-07-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 oktyabr 2010.

Xarici keçidlər

  • — İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf Təşkilatının rəsmi saytı
Mənbə — ""

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023